Edmond Albius: de 12-jarige slaaf die ervoor zorgde dat vanille wereldwijd bekend werd

Edmond Albius werd in 1829 in slavernij geboren op de plantage van Ferréol Bellier-Beaumont op het Franse eiland Réunion. Zijn moeder stierf tijdens de bevalling. In de jaren twintig van de negentiende eeuw brachten kolonisten vanille mee naar het eiland in de hoop deze te kunnen cultiveren. Het probleem was echter dat er geen insecten aanwezig waren die de planten konden bestuiven. In de jaren dertig van de negentiende eeuw bedacht de Belgische professor Charles Morren een manier om de vanilleplant te bestuiven, dit was echter een tijdverslindende methode. Op 12-jarige leeftijd vond Edmond Albius in 1841 een methode uit waarmee de vanille-orchidee op een kunstmatige en snelle manier bestoven kon worden: hij gebruikte een dunne stok of een grassprietje om het Rostellum (het uitsteekseltje of snaveltje dat de mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen van elkaar scheidt) op te tillen en smeerde vervolgens het stuifmeel met de stok of de grasspriet op de stempel.  

Hij liet de methode aan de plantage-eigenaar Ferréol Bellier-Beaumont zien. Deze kon het naar eigen zeggen eerst niet geloven, dus moest Albius hem zijn vinding demonstreren. Diep onder de indruk stuurde Ferréol Bellier-Beaumont hem naar andere plantages om de techniek aan de slaven aldaar te leren. Zijn eigenaar beloonde hem door hem zijn vrijheid te schenken en een verzoek in te dienen bij de gouverneur van het eiland om hem geldelijk te belonen voor zijn bijdrage. Deze reageerde hier echter niet op. Door zijn uitvinding werd Réunion lange tijd 's werelds grootste vanilleproducent, zelfs groter dan Mexico, het land waar vanille vandaan komt. Later gebruikten de Fransen zijn techniek in Madagaskar dat tot op heden de grootste producent van vanille is. 

Standbeeld van Edmond Albius op Réunion Eiland

Na de afschaffing van de slavernij in 1848 werd Albius een keukenbediende. Hij kwam echter in de problemen terecht en kreeg tien jaar gevangenisstraf voor het stelen van juwelen. Op verzoek van Ferréol Bellier-Beaumont werd zijn straf uiteindelijk gehalveerd wegens zijn bijdrage aan de vanilleproductie. 

In de jaren zestig van de negentiende eeuw beweerde de beroemde botanist Jean Michel Claude Richard dat hij de techniek had uitgevonden en dat Edmond Albius het van hem had afgekeken. Weer kwam zijn voormalige eigenaar Ferréol Bellier-Beaumont hem te hulp en schreef een brief naar de officiële historicus van het eiland waarin hij stelde dat Richard zich vergist had en alles had gefabriceerd en dat alle eer aan Albius toekwam. Deze brief is opgenomen in de archieven van het eiland. Helaas heeft Albius nooit kunnen profiteren van zijn uitvinding en leefde hij de rest van zijn leven in ellendige omstandigheden tot hij in 1880 op 51-jarige leeftijd in een ziekenhuis stierf. Honderd jaar later, in 1980, werd er op Réunion een standbeeld voor hem opgericht. Albius' methode wordt tot op de dag van vandaag nog steeds gebruikt.

Lees ook:

Redoshi: De laatste overlevende van de Trans-Atlantische slavenhandel tussen Afrika en de VS op film
De sensationele ontsnapping van Henry 'Box' Brown
De sensationele ontsnapping van de in slavernij geboren Ellen en William Craft
Omar Ibn Said: De enige autobiografie van een islamitische slaaf in de VS

Het zwarte verleden: Slavenopstanden in de Nederlandse geschiedenis

Het Zwarte Verleden: donkere mensen in de christelijke kunst van de middeleeuwen 

Het Zwarte Verleden: zwarte pages en bediendes in de kunst
Op ontdekkingsreis in de Surinaamse slavenregisters

____________________________________________________________________________________________
Bronnen:

Blackthen.com. (z.d.). How a 12 years old slave revolutionized the cultivation of vanilla. Geraadpleegd op 24 maart 2019, van https://blackthen.com/we-did-it-they-hid-it-how-12-years-old-slave-revolutionized-the-cultivation-of-vanilla/

Krulwich, R. (2015, 16 juni). The Little Boy Who Should’ve Vanished, but Didn’t. Geraadpleegd van https://www.nationalgeographic.com/science/phenomena/2015/06/16/the-little-boy-who-shouldve-vanished-but-didnt/

Wikipedia. (z.d.). Edmond Albius. Geraadpleegd op 24 maart 2019, van https://en.wikipedia.org/wiki/Edmond_Albius

Foto standbeeld Edmond Albius: Ekrem Canli [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)]