De Wondenman: een bijzonder hulpmiddel voor middeleeuwse trauma-artsen

De Wondenman (in het het Duits Wundenmann en het Engels Wound Man genoemd) is een schematische afbeelding van een man met verschillende verwondingen/traumata verspreid over zijn gehele lichaam. Het gaat hier om wonden opgelopen door ongelukken, ziektes of geweld. Meestal staat er bij iedere wond een toelichting. Deze illustraties verschenen voor het eerst in chirurgische teksten (wundarznei) in Duitsland. In 1491 verscheen de Wondenman voor het eerst in druk in het middeleeuwse medische handboek Fasciculus Medicinae (in 1512 door Petrus Antonianus in het Nederlands vertaald), één van de eerste medische werken met deskundige illustraties. Wondenman was bedoeld als anatomisch hulpmiddel voor chirurgijnen en artsen om zo de verschillende soorten verwondingen te kunnen onderscheiden en de daarbij behorende behandeling te kunnen toepassen. 



Uit Fasciculus Medicinae (De Kleine Bundel Geneeskunde):

Uit Das buch der cirurgia (Het Chirurgische Handboek) van Hieronymus Brunschwig (1497):

Uit Anatomia door Pseudo-Galenus (15e eeuw):

Uit het Feldbuch der Wundarzney (Veldboek van de Wondheelkunde), Hans von Gersdorff (1517):

Uit de Opera Chirurgica (Chirurgische Werken) door Ambroise Paré (1594):

Uit A prooved practice for all young chirurgiens (Een bewezen praktijk voor alle jonge chirurgijnen) door William Clowes (1591):

Uit Compleat Discourse of Wounds (Complete Verhandeling over Wonden), Robert White (1678):

Uit een Duits Arzneibuch (een compendium geneeskunde) uit ca. 1675:

Lees ook: 

• De zwangerschapstest door de eeuwen heen
• Borstvoeding door de eeuwen heen
• De mensen achter de Freakshows van vroeger - Deel 1: mensen met hypertrichose of het weerwolfsyndroom
• De mensen achter de Freakshows van vroeger - Deel 2: Siamese tweelingen

__________________________________________________________________________________
Bronnen:

The Public Domain Review. (2016). The Many Lives of the Medieval Wound Man. Geraadpleegd van https://publicdomainreview.org/2016/12/07/the-many-lives-of-the-medieval-wound-man/

Wikipedia. (z.d.). Wound Man. Geraadpleegd op 18 juni 2018, van https://en.wikipedia.org/wiki/Wound_Man

Illustratie Anatomia: Wellcome Library, London. Wellcome Images, See page for author Fæ [CC BY 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0)], via Wikimedia Commons

Illustratie Prooved Practise for all young Chirurgians: Wellcome Library, London. Wellcome Images, See page for author Fæ [CC BY 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0)], via Wikimedia Commons

Illustratie Wounds and Injuries: Wellcome Library, London. Wellcome Images, See page for author Fæ  [CC BY 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0)], via Wikimedia Commons