De eerste Afro-Amerikaanse regisseur: Oscar Micheaux

De lange tijd in vergetelheid geraakte Oscar Micheaux is de eerste zwarte Amerikaanse regisseur in de filmgeschiedenis en wordt ook wel de 'Vader van de Afro-Amerikaanse Cinema' genoemd. Hij is ook de eerste Afro-Amerikaan die een van Hollywood onafhankelijke filmstudio oprichtte. Hij heeft meer dan 40 films geschreven, geregisseerd en geproduceerd. De Directors Guild of America kende hem in 1986 postuum de Golden Jubilee Special Directorial Award toe. In 1987 kreeg hij een eigen ster op De Hollywood Walk of Fame.

De beginjaren

Oscar Micheaux werd in 1884 op een boerderij in Murphysboro, Illinois geboren. Hij was de vijfde van dertien kinderen. Zijn vader was in slavernij geboren. Op zijn zeventiende verhuisde hij naar zijn broer in Chicago waar hij vele baantjes had, waaronder kruier. Met zijn spaargeld kocht hij als 21-jarige een boerderij met een grote lap grond in het overwegend blanke South Dakota. Door zijn harde werk werd hij gewaardeerd en geaccepteerd door zijn omgeving die hem ''meer als een inwoner van South Dakota beschouwde dan zwart''. Hij werd verliefd op een witte vrouw, maar wegens de problemen die de relatie met zich mee bracht, voelde hij zich gedwongen om deze te beëindigen. Hij trouwde uiteindelijk met een Afro-Amerikaanse, maar het huwelijk was niet gelukkig. Nadat zijn vrouw Orlean een miskraam had gekregen, keerde ze terug naar haar vader. Door aanhoudende droogte verloor hij zijn land en verhuisde hij naar Sioux City, Iowa.

Romanschrijver

Micheaux kwam erachter dat hij schrijven prefereerde boven het boerenleven. Hij schreef bij voorkeur verhalen over zwarte pioniers en avonturiers in de wildernis van South Dakota. Hij gaf zijn boeken zelf uit en bracht ze aan de man door langs de deuren te gaan. In 1913 schreef hij 'The Conquest: The Story of a Negro Pioneer', in 1915 'The Forged Note' en in 1917 'The Homesteader'.

Filmmaker

De racistische film 'The Birth of a Nation' van D.W. Griffith uit 1915 (niet te verwarren met de film met dezelfde titel uit 2016) was voor Oscar Micheaux de reden om zich op het maken van films te richten. Hij zette in 1918 als eerste zwarte Amerikaan een eigen onafhankelijk filmbedrijf op in Chicago, 'The Micheaux Film and Book Publishing Corporation'. De eerste film die hij schreef, regisseerde en produceerde was een adaptatie van zijn boek 'The Homesteader'. Deze film wordt beschouwd als de eerste speelfilm gemaakt door een Afro-Amerikaan. De film leverde aardig wat op, te weten 5000 dollar. De actrice Evelyn Preer was de vaste hoofdrolspeelster in zijn films.

De maatschappijkritische film 'Within Our Gates'

In 1920 maakte Micheaux de film 'Within Our Gates', bedoeld als tegenreactie op de racistische film 'The Birth of a Nation' van D.W. Griffith. Deze zeer racistische film was gemaakt ten tijde van de segregatiewetten en de wederopkomst van de Klu Klux Klan. 

De titel van de film is ontleend aan een zin uit de film 'The Birth of a Nation'. De hoofdpersoon is een vrouw van gemengde afkomst (Evelyn Preer) die naar het Noorden gaat om geld in te zamelen voor een plaatselijk schooltje voor arme Afro-Amerikaanse kinderen in het Zuiden. Micheaux wilde met deze film laten zien dat niet de Afro-Amerikanen de barbaren of primitievelingen waren, maar de blanken. Onderwerpen zoals raciaal geweld, lynchpartijen, een poging tot verkrachting, 'peonage' (een verkapte vorm van (schuld)slavernij die in het zuiden van de VS voorkwam) en het aandeel van zwarte soldaten in de Amerikaanse burgeroorlog komen aan bod in de film. 

Censuur
In 1919 waren er in de stad Chicago rassenrellen uitgebroken tussen de Europese Amerikanen, voornamelijk van Ierse afkomst, en Afro-Amerikanen. De laatsten verhuisden massaal naar Chicago, omdat daar minder segregatie was en dus meer kansen lagen. Dit gaf spanningen op de toch al krappe arbeidsmarkt en de situatie kwam uiteindelijk tot een explosie op een gesegregeerd strand. De 'oorlog' duurde een week lang en resulteerde in de dood van 38 mensen (23 zwarte Amerikanen en 15 witte Amerikanen). Rond dezelfde tijd vonden er ook rassenrellen plaats in andere steden in de VS, deze periode wordt ook wel de Red Summer genoemd. Toen Micheaux de film in 1919 aan de Raad van Censuur aanbood, werd deze in eerste instantie afgewezen, omdat men bang was dat de film tot een wederopleving van de spanningen tussen de bevolkingsgroepen zou leiden. In 1920 werd de film uiteindelijk goedgekeurd. Enkele steden weigerden de film echter te vertonen of wilden dat bepaalde scènes uit de film werden verwijderd. Binnen de zwarte gemeenschap werd de film een grote hit

De film was lang verloren gewaand tot er in de zeventiger jaren een incompleet exemplaar in Spanje opdook met de titel 'La Negra'. Deze is in de jaren negentig door de Library of Congress gerestaureerd. 'Within Our Gates' is de oudst bekende bewaard gebleven film van een zwarte Amerikaanse regisseur en is opgenomen in de National Film Registry, het filmarchief van de Library of Congress wegens zijn belangrijke historische waarde.

Overige werk

De film 'The Exile' uit 1931, een bewerking van zijn boek 'The Conquest', werd de eerste lange speelfilm met geluid geregisseerd door een Afro-Amerikaan. De film bevat deels autobiografische elementen en gaat over een veeboer in het overheersend witte South Dakota.

In 1948 slaagde hij er met zijn film 'The Betrayal' eindelijk in om blanke bioscopen te bereiken en deze film werd hiermee de eerste zwarte film die dit voor elkaar kreeg. 

Helaas zou dit ook Micheaux's laatste film zijn. In 1951 stierf hij aan hartproblemen. Hij werd begraven op de 'Great Bend Cemetery' in Kansas. Op zijn grafsteen staat de tekst ''A Man Ahead of His Time" (Een Man die zijn tijd ver vooruit was).

Het grootste deel van zijn films is verloren gegaan en de rest verkeert in slechte staat. Critici zeggen dat zijn films op alle fronten beneden peil waren. Anderen brengen hiertegen in dat dit kwam doordat hij niet zoveel geld tot zijn beschikking had. Daarnaast had Micheaux de moed om de problemen aan te kaarten waar de zwarte gemeenschap mee kampte. Hij wilde laten zien dat Afro-Amerikanen anders waren dan het negatieve stereotype dat binnen de witte gemeenschap werd benadrukt en was zowel kritisch over de zwarte als de witte gemeenschap.


Lees ook:

• De eerste Amerikaanse film met alleen zwarte acteurs: 'A Fool and His Money' uit 1912
• De eerste beroemde zwarte Amerikaanse zanger: George W. Johnson
• De eerste vrouwelijke regisseur in de filmgeschiedenis: Alice Guy-Blaché (1873–1968)
• De eerste Nederlandse speelfilm: De Gestoorde Hengelaar uit 1896
• De eerste Surinaamse speelfilm: "Operation Makonaima" uit 1972
• Het alternatieve einde van de met vier Oscars genomineerde horrorfilm 'Get Out' van Jordan Peele

___________________________________________________________________________________________________________
Bronnen:

Biography.com. (2015, 5 november). Oscar Micheaux Biography. Geraadpleegd op 5 maart 2018, van https://www.biography.com/people/oscar-micheaux-9407584

Lopate, P. (2007, 5 augustus). The Independent. Geraadpleegd van http://www.nytimes.com/2007/08/05/books/review/Lopate-t.html

Troy, G. (2018, 3 maart). The Black Director Who Should Have Won an Oscar. Geraadpleegd van https://www.thedailybeast.com/the-black-director-who-should-have-won-an-oscar?ref=home

Wikipedia. (z.j.). Within Our Gates. Geraadpleegd op 5 maart 2018, van https://en.wikipedia.org/wiki/Within_Our_Gates

Wikipedia. (z.j.). Oscar Micheaux. Geraadpleegd op 5 maart 2018, van https://en.wikipedia.org/wiki/Oscar_Micheaux

Wikipedia. (z.j.). The Betrayal (1948 film). Geraadpleegd op 5 maart 2018, van https://en.wikipedia.org/wiki/The_Betrayal_(1948_film)