BreinWekker: De mensen achter de Freakshows van vroeger

Eeuwen lang werden mensen met lichamelijke afwijkingen als een slecht voorteken gezien en beschouwd als het werk van kwade geesten. In de zestiende eeuw vertaalde dit zich in het tentoonstellen van deze mensen in rariteitenkabinetten. Deze bijzondere mensen werden ook wel monsters, 'lusus naturæ', of in het Engels 'freaks of nature' genoemd. In dit tweede deel zullen een aantal bekende Siamese tweelingen worden behandeld. De term 'Siamese tweeling' is ontleend aan de in Siam geboren tweeling Chang en Eng.

Vanaf de zestiende eeuw werd het bezoeken van shows waarin mensen optraden met bijzondere talenten, lichamelijke afwijkingen en ziektes een populair tijdverdrijf in zowel de lage als hoge kringen van Europa. Deze optredens, die werden gepresenteerd door een showman, werden gehouden op jaarmarkten en kermissen. Daarnaast werden deze mensen vaak door wetenschappers tentoongesteld. Het zou echter tot de negentiende eeuw duren voordat deze rariteitenshows grote mensenmassa's wisten aan te trekken en een amusementsindustrie zouden worden waar veel geld in omging. Hiermee werd in 1842 een begin gemaakt door ondernemer en showman P.T. Barnum die in New York het "Barnum's American Museum" opende, waar op grote schaal mensen werden tentoongesteld, en zijn daarop volgende tournee door Europa met zijn circus "The greatest Show on Earth". Hij wist als geen ander de aandacht van het publiek te trekken door fantasievolle verhalen over deze bijzondere mensen te vertellen. Dit wordt ook wel het begin van de Gouden Eeuw van de Freakshows genoemd.

Er werden mensen met uiteenlopende lichamelijk aandoeningen tentoongesteld. Een voorbeeld hiervan waren Siamese tweelingen. Dit zijn tweelingen die met een deel van hun lichaam aan elkaar vastzitten. Siamese tweelingen werden vaak als als 'freaks of nature' gezien en vaak dacht men dat het om één persoon ging in plaats van twee individuen.

Lazarus en Joannes Baptista-Colleredo

Lazarus en Joannes Baptista-Colloredo

De tweeling Lazarus en Joannes Baptista-Colleredo werd in 1617 geboren in Genua, Italië en wordt beschouwd als een parasitaire tweeling. Lazarus parasitaire tweelingbroer, bekend als Joannes, zat met zijn romp, been en arm aan zijn buik vast en deelde waarschijnlijk dezelfde organen. Joannes geestelijke vermogens zouden minimaal zijn geweest. Hij kon niet praten en had zijn ogen meestal dicht. Hun ouders, Baptista en Pellegrina Colloredo, zouden ze als afzonderlijke individuen hebben behandeld en ze werden ook beiden gedoopt.

Om in zijn onderhoud te voorzien, reisde Lazarus heel Europa door om op te treden en bezocht hij het hof van Charles I van Engeland. Als hij niet optrad, bedekte hij zijn broer met een mantel. Er zouden aanwijzingen zijn geweest dat Joannes zelfstandig bewoog en ademde. De beroemde Deense arts Thomas Bartholin onderzocht de tweeling een aantal keren en beschreef dat als iemand op Joannes borst drukte, hij zijn armen, oren en lippen bewoog. Zijn ogen zouden regelmatig hebben bewogen en Joannes kwijlde onophoudelijk. Zijn hoofd zou met de jaren enorm in omvang zijn toegenomen. Lazarus werd beschreven als een knappe en beleefde man. Volgens Bartholin was hij getrouwd en had hij een aantal kinderen. De historicus Henri Sauval beweerde dat Lazarus tijdens een ontmoeting had verteld een man te hebben vermoord, maar dat hij hier ongestraft mee weg was gekomen omdat zijn broer onschuldig was. Wanneer ze precies zijn overleden is niet bekend, men denkt in de jaren veertig van de zeventiende eeuw.

Een afbeelding van Lazarus en Joannes, uit het
boek 'De monstrorum causis, natura et differentiis'
door Fortunio Liceti (1665)

Lazarus en Joannes (1634)

Daisy en Violet Hilton

Daisy en Violet Hilton, ca. 1927

De tweeling Daisy en Violet Hilton werden in 1908 in Brighton, Engeland, geboren. Hun moeder, Kate Skinner, was een ongetrouwde barvrouw. Ze waren met elkaar verbonden met hun heupen en billen. Ze hadden een gedeelde bloedsomloop, maar deelden geen vitale organen met elkaar. De arts James Augustus Rooth hielp bij de bevalling en beschreef ze als de eerste Siamese tweeling in Engeland die langer dan een paar weken leefde. Hun moeder zag ze als een straf voor haar ongehuwde status en verkocht ze aan de verloskundige Mary Hilton. Volgens de autobiografie van Violet Hilton werden ze door Mary en haar man mishandeld en werden ze gedwongen te leren dansen en zingen. Ze werden tentoongesteld in een achterkamertje van een bar waar ze tegen betaling aangeraakt mochten worden.

Vanaf hun derde jaar reisden ze onder de naam 'The United Twins' door Europa en Australië en vanaf 1915 door Amerika. Mary Hilton en haar man stopte al het geld dat de tweeling verdiende in eigen zak. Toen Mary Hilton overleed, nam haar dochter Edith Meyers het management over. Ze werden gevangen gehouden en mishandeld als ze niet luisterden en de Meyers waarschuwden ze om niet te ontsnappen, anders zouden ze in een gesticht belanden. Violet werd een talentvolle saxofoniste en Daisy een talentvolle violiste. Ze werden zeer succesvol en traden op met sterren zoals Bob Hope.

Uiteindelijk verkregen ze het Amerikaanse staatsburgerschap en streken neer in Texas. Op advies van de beroemde goochelaar Harry Houdini spanden ze een rechtszaak tegen de Meyers aan en herkregen in 1931 hun vrijheid. Daarnaast werd ze 100.000 dollar schadevergoeding toegekend. Hierna traden ze op in vaudeville shows als 'The Hilton Sisters Revue' en later in burlesque shows. In 1932 verschenen ze in de film 'Freaks' en in 1951 in 'Chained for life'. In 1934 verloofde Violet zich met Hugh Lambert. Ze kregen echter geen toestemming om te trouwen, omdat men het immoreel vond om een man met twee vrouwen te huwen. Hierna eindigde Lambert de relatie. Hun populariteit daalde en ze raakten aan lager wal. Uiteindelijk werkten ze bij een supermarkt in Charlotte. In 1968 stierf Daisy aan een zware griep. Violet volgde een paar dagen later.

1912

ca. 1927

Giacomo en Giovanni Battista Tocci

Over het algemeen wordt aangenomen dat de Italiaanse Siamese tweeling Giacomo en Giovanni Battista Tocci tussen 1875 en 1877 in Locana werd geboren. Hun moeder was 19 jaar oud. Ze waren met elkaar verbonden via hun zesde rib en hadden ieder een eigen hart en longen. Ze bezaten ieder twee goed functionerende armen en deelden samen één spijsverteringskanaal, één geslachtsorgaan en twee benen. Vanaf een maand oud werden ze door hun vader tentoongesteld, waren ze onderwerp van vele medische onderzoeken en stonden ze in allerlei medische tijdschriften. Giacomo had een horrelvoet en ze hadden grote moeite met lopen, ze bewogen zich voort met hun armen. Ze konden wel staan met ondersteuning. Giacomo was een prater en Giovanni was veel rustiger.

De tweeling reisde de hele wereld rond om op te treden. Ze verbleven vijf jaar in Amerika waar ze bekend stonden als 'The Blended Brothers'. In New York traden ze in dezelfde show op als 'Jo-Jo The Dog-Faced Boy'. Ze zouden de inspiratiebron zijn geweest voor de verhalen "Puddnhead Wilson' en 'The Comedy of The Extraordinary Twins' van de beroemde schrijver Mark Twain. Tijdens hun kindertijd werd er beweerd dat Giacomo over beperkte geestelijke vermogens beschikte. Dit werd later echter bestreden. Ze hadden heel veel succes en werden zeer vermogend. Op 21-jarige leeftijd besloten ze zich terug te trekken in de buurt van Venetië waar ze een villa met een hoge muur kochten. Later trouwden ze met twee vrouwen. Omdat ze beide maar over één geslachtsdeel beschikten, leidde dit tot een groot schandaal. Hierna is er niet veel meer over hen bekend. Men weet niet precies wanneer ze stierven, maar de Franse schrijver Martin Mestier beweerde dat ze in 1940 kinderloos gestorven waren.

De Tocci Broers in 1881

De Tocci Broers in 1891

Een advertentie van de Tocci Broers

Chang en Eng Bunker

Chang en Eng

Het begrip 'Siamese Tweeling' is aan deze twee mannen ontleend. In en Jun (verengelst tot Chang en Eng) werden in 1811 in Siam, nu Thailand, geboren in een vissersdorpje in de buurt van Bangkok uit een Chinese vader en een Chinees-Maleise moeder. Ze waren door een stuk kraakbeen met een lengte van 8 centimeter aan elkaar verbonden. Hun moeder moedigde ze aan zoveel mogelijk te trainen waardoor het kraakbeen een stuk langer werd en ze zich beter konden bewegen. Ze werden toevallig ontdekt door de Britse koopman Robert Hunter. Hij wilde ze met toestemming van hun ouders meenemen naar het Westen. Aangezien ze in eigen land bekend waren, wilde de koning van Siam hier in eerste instantie niks van weten. Uiteindelijk wist Hunter hem te overtuigen en nam hij ze mee naar de Verenigde Staten.

Aangekomen in de stad Boston werden ze bekend onder de naam 'The Siamese Double Boys'. Ze waren tijdens hun tournee door Amerika een groot succes en kregen goed betaald. In Engeland waren ze onderwerp van vele medische onderzoeken. Zo constateerde een dokter dat als één van de twee iets zuurs at, de ander het ook proefde en als de een gekieteld werd, de ander wilde dat het ophield. Na hun tournee in Europa wilden ze van hun manager Robert Hunter af en werden ze zelfstandig. Ze traden door heel Amerika op, waaronder in het Curiositeitenmuseum van P.T. Barnum.

Uiteindelijk kregen ze genoeg van het optreden en het gestaar dat het met zich mee bracht en trokken ze zich terug in North Carolina. Ze verkregen het Amerikaanse staatsburgerschap en namen als achternaam de naam 'Bunker' aan, de naam van een vriend. Ze werden hiermee de eerste Aziaten die het Amerikaanse staatsburgerschap bemachtigden. Ze kochten een groot stuk land en slaven om op hun plantage te werken. Ze trouwden met de zussen Adelaide en Sarah Anne Yates, de dochters van een naburige plantage-eigenaar. Het huwelijk leidde tot een groot schandaal en werd beestachtig genoemd. Toen er niet veel later kinderen werden geboren en dus bleek dat het geen platonische relaties waren, was de schok nog groter. Na spanningen tussen de zussen werden de gezinnen in aparte huizen geplaatst en verdeelde de tweeling hun tijd tussen beide gezinnen.

Na de Amerikaanse burgeroorlog hadden de broers het financieel niet zo breed meer en waren ze gedwongen hun oude leven weer op te pakken. Ze sloten een contract met P.T. Barnum en traden samen met twee zoons op in New York. Dit keer kregen ze door hun huwelijk en kinderen te maken met een grote afkeer van het publiek. Hierdoor raakte Chang aan de drank. Na hun terugkomst uit Europa kreeg Chang een beroerte en raakte verlamd aan zijn rechterzijde. Hierdoor kon hij zijn been niet meer gebruiken en moest Eng hem ondersteunen. Ondanks de verslechterde gezondheid van zijn broer, bleef Eng gezond. In 1874 kreeg Chang bronchitis en stierf twee dagen later. Eng raakte hierdoor in paniek en kreeg verschrikkelijke pijnen. Er werd een dokter geroepen om ze met spoed te scheiden, maar deze kwam te laat. Eng stierf ongeveer drie uur later. Na hun dood kwamen doctoren erachter dat hun levers met elkaar verbonden waren en dat ze tijdens hun leven waarschijnlijk nooit gescheiden hadden kunnen worden.

Affiche door H.S. Miller

Een lithograaf van Chang en Eng uit 1836

Rechts: Chang met zijn vrouw Adelaide en zoon Patrick Henry
Links: Eng met zijn vrouw Sarah en zoon Albert (1865)

Millie en Christine McKoy

1867

De Amerikaanse zussen Millie en Christine McKoy waren een Siameze tweeling die optrad onder de namen "The Carolina Twins", "The Two-Headed Nightingale" en "The Eighth Wonder of the World". Ze werden op 11 juli 1851 in slavernij geboren in Welches Creek, North Carolina. Hun ouders heetten Jacob en Monemia. Ze waren met elkaar verbonden via het onderste deel van hun ruggengraat. Hun eigenaar, de smid Jabez McKay, verkocht ze toen ze tien maanden oud waren aan de showman John C. Pervis. Veertien maanden later werden ze verkocht aan de showman Brower, financieel gesteund door de koopman Joseph Pearson Smith, die ze tentoonstelde op de jaarmarkt van North Carolina. Hier werden ze gepresenteerd als 'Freaks of Nature'. Hierna reisden ze naar verscheidene steden in Amerika en Canada. Voor hun tiende jaar werden ze gedurende drie jaar twee keer ontvoerd. Ze werden uiteindelijk door Brower en Smith teruggevonden in Birmingham, England.

Ze waren het onderwerp van vele medische onderzoeken en werden ook een aantal malen onderzocht door Dr. James Simpson, de man die de verdovende werking van chloroform ontdekte. In 1863, het jaar waarin de slavernij werd afgeschaft, werden ze vrij en konden ze gaan en staan waar ze wilden. Smith verenigde ze met hun moeder en zorgde ervoor dat ze privé-onderwijs kregen. Ze leerden meerdere talen spreken, dansen, muziekspelen en zingen. Vooral door hun zangkwaliteiten, Millie was een contra-alt en Christine een sopraan, waren ze een groot succes. Daarnaast wisten ze een zijwaartse dansstijl te ontwikkelen die veel succes bij het publiek had. Millie en Christine gebruikten samen altijd het woord 'ik' en nooit 'wij', waardoor ze ook wel werden aangeprezen als 'Millie-Christine, het Tweekoppige Meisje'.

Tijdens hun verblijf in Engeland traden ze voor verschillende Europese vorsten op, waaronder koningin Victoria. Ze traden met veel succes op in het Barnum Circus als "The Two-Headed Nightingale". Op latere leeftijd keerden ze terug naar de boerderij waar ze geboren waren en die hun inmiddels overleden vader had gekocht van Jabez McKay. In oktober 1912 stierven ze op 61-jarige leeftijd aan tuberculose. Christine stierf een dag na Millie. Hiermee werden ze de oudst bekende Siamese tweeling van die tijd. Ze werden in dubbele kisten begraven en op hun graf stond de tekst: Een ziel met twee gedachten. Twee harten die als één sloegen. In 1969 werd hun verwaarloosde graf overgebracht naar Welches Creek community cemetery.