De eerste moslim kolonist in New York en Amerika: de Nederlandse kolonist Anthony Janszoon van Salee

Anthony Janszoon van Salee was de zoon van Jan Janszoon van Haarlem (zijn islamitische naam was Morat-reis of Moerad Raïs de Jongere), een tot de islam bekeerde Barbarijse piraat in dienst van Turkije en uiteindelijk grootadmiraal en gouverneur van de stadstaat Salé en Oualidia, gelegen in het noordwesten van Marokko. Van Salee was één van de vermogendste mannen van Nieuw Amsterdam (het huidige New York) en wordt als de eerste kolonist en bewoner van Brooklyn beschouwd.

Een Frans schip en Barbarijse zeerovers, door Aert Anthoniszoon (ca. 1615)

Van Salee werd in 1607 in het Spaanse Cartagena geboren en was het vierde kind van Jan Janszoon en zijn, hoogstwaarschijnlijk, gemengde Marokkaanse/Moorse vrouw. In 1624 verhuisde het gezin naar Salé in Marokko. Van Salee zou een aanzienlijke som geld van zijn vader hebben geërfd. Op het WIC-schip Soutberg dat vanuit Amsterdam vertrokken was naar Nieuw-Amsterdam, trouwde Van Salee op 15 december 1629 met de in Duitsland geboren Grietse Reyniers. Reyniers zou de vroegere maîtresse zijn geweest van Wouter van Twiller, de directeur van Nieuw-Nederland, en in Nieuw-Amsterdam berucht om haar 'seksueel ongeremde gedrag'. Het stel vestigde zich in de Nederlandse nederzetting Nieuw Nederland, het huidige New York (staat), New Jersey en Delaware. Eerst vestigden ze zich in Manhattan waar Van Salee een groot stuk land met boerderij had gekocht, Wallenstein genaamd. 

Van Salee stond hier bekend als 'De Turk' of de 'Lastige Turk'. Dit had waarschijnlijk met zijn huidskleur te maken of met het feit dat Marokko onder Turkse/Ottomaanse heerschappij stond. Hij zou uitzonderlijk lang zijn geweest en werd soms ook als een mulat of Berber beschreven. Hij was een voorvechter van de rechten van minderheden. Het feit dat hij moslim was, was waarschijnlijk één van de redenen waarom hij vaak in conflict kwam met de kerkelijke autoriteiten. Van Salee las regelmatig in de Koran. Daarnaast zouden hij en zijn vrouw Grietse zich vaak hebben misdragen. Van Salee zou o.a. een  slaveneigenaar van de WIC met een wapen hebben bedreigd en werd geregeld opgepakt wegens openbare dronkenschap. Zijn vrouw werd onder andere beschuldigd van laster en ze zou met een ontbloot achterwerk door de straten hebben gerend. Ondanks het feit dat het hem financieel voor de wind ging, werd Van Salee door al deze gebeurtenissen uiteindelijk uit Nieuw-Amsterdam verbannen. 

Vroegste afbeelding van Manhattan, Fort Nieuw-Amsterdam, ca. 1630

Hierna kocht hij, met medewerking van de WIC, een groot stuk land in Nieuw Utrecht (Gravesend, Brooklyn, New York). In 1669 stierf Grietse, waarna hij met Metje Grevenraet trouwde. Metje was een Quaker en zorgde ervoor dat Van Salee op goede voet kwam te staan met de Kerk. Ze kregen samen 4 dochters die allemaal in gegoede families trouwden. Op latere leeftijd beheerde hij samen met Metje een herberg. Wegens zijn kennis van de oude landsgrenzen, werd hem vaak om advies gevraagd bij juridische kwesties. Hij stond bekend als een hardwerkende man met een ontzagwekkende kracht. Hij stierf in 1667. Bekende Amerikaanse afstammelingen zijn Warren Harding, de 29e president van de VS, en de rijke en prominente familie Vanderbilt. Er wordt ook beweerd dat Jackie Kennedy een afstammeling van de familie Van Salee was. 




Lees ook: 

• De Marokkaans-Joodse Samuel Pallache, de eerste Marokaanse ambassadeur in Nederland (1608) 
• Nederland Immigratieland
• The Elizabethan Strangers: Nederlandse en Belgische politieke vluchtelingen in Engeland
• Fenland of the Fens: een Hollands landschap in Engeland

__________________________________________________________________________________________________________
Bronnen:
Wikipedia. (z.j.). Jan Janszoon. Geraadpleegd op 6 december 2017, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_Janszoon

Wikipedia. (z.j.). Anthony Janszoon van Salee. Geraadpleegd op 6 december 2017, van https://en.wikipedia.org/wiki/Anthony_Janszoon_van_Salee

WikiTree. (z.j.). Anthonis (Jansen) van Salee (abt. 1607 - 1676). Geraadpleegd op 6 december 2017, van https://www.wikitree.com/wiki/Jansen-455

World Heritage Encyclopedia. (z.j.). Anthony Janszoon van Salee. Geraadpleegd op 6 december 2017, van http://www.gutenberg.us/articles/eng/Anthony_Janszoon_van_Salee