1. Sta rechtop met je schouders naar achteren
Volgens de evolutie stamt de mens van de kreeft af. Kreeften maken net als mensen serotonine aan. Als een kreeft een gevecht verliest, zakt zijn lichaam door het gedaalde serotoninegehalte enigszins in, waardoor hij kleiner lijkt. Als hij een gevecht wint, gaat hij door het verhoogde serotoninegehalte juist meer rechtop staan, waardoor hij groter lijkt. Met deze lichaamstaal laat de kreeft zien dat hij een overwinnaar is, zelfvertrouwen heeft. Bij winst wordt zijn winkans bij een volgend gevecht vergroot. Bij verlies is de kans dat de kreeft bij een volgend gevecht weer verliest, groter geworden. Hieraan is te zien dat het opwaarderen van en opzien tegen mensen iets oerouds en primairs is. Als je een rechte houding aanneemt, heeft dit effect op je lichaam en geest. Je komt dan in een opwaartse spiraal terecht. Je laat ermee zien dat je je open stelt voor de wereld en straalt zelfvertrouwen uit. Zelfvertrouwen betekent dat je je kwetsbaarheid accepteert. Als je gebogen loopt, nodig je sneller tot pestgedrag uit, je neemt daarmee instinctief een beschermende en verdedigende houding aan. Zo kom je in een neerwaartse spiraal terecht. Wees je bewust van je houding en verbeter deze indien nodig.
Bij kreeften heerst een hiërarchie. Hiërarchie is geen cultureel, maar biologisch verschijnsel. Het gaat bij ons niet om de hiërarchie van macht, maar van competentie, intelligentie en zelfvertrouwen.
2. Behandel jezelf zoals iemand om wie je geeft.
Mensen behandelen anderen vaak beter dan zichzelf. Een van de redenen hiervoor is dat je je bewust bent van je eigen kwetsbaarheid, tekortkomingen en slechte eigenschappen. Waarom zou je dan goed voor jezelf zorgen? Dat heb je niet verdiend. Dit is een existentieel en universeel probleem waar ieder mens mee worstelt. Het feit dat je van alles fout doet en hebt gedaan, rechtvaardigt niet dat je jezelf slecht behandelt. Daarom deze omkering van de gulden regel (behandel een ander zoals je zelf behandeld wil worden).
Deze regel is niet alleen voor de verbetering van jezelf bedoeld, maar het is ook een morele verplichting: Door de regel na te volgen, zorg je ervoor dat de wereld een betere plek wordt en doe je dus iets waardevols. Als je dit niet doet, wordt de wereld er slechter op.
3. Maak vrienden met mensen die het beste met je voorhebben.
Dit is een ethische verantwoordelijkheid. Mensen moeten je het beste toewensen als je iets goeds hebt gedaan en vermanen als je iets verkeerds hebt gedaan. Vrienden zijn mensen waarmee je goed nieuws kan delen zonder dat ze jaloers of negatief worden. Als je slecht nieuws hebt, zullen goede vrienden zich ook slecht voelen en naar je luisteren. Ze vertellen dan niet dat ze nog iets veel ergers hebben meegemaakt. Blijf niet enkel uit medelijden of medeleven bij mensen hangen, maar zoek het gezelschap van mensen die je verheffen.
4. Vergelijk jezelf met hoe je gisteren was en niet met hoe iemand anders vandaag is.
Er zal altijd ongelijkheid zijn, er zullen altijd mensen zijn die iets beter kunnen dan jij. Je moet voorzichtig zijn met wie je jezelf vergelijkt. Een ideaalbeeld zal altijd veroordelen, omdat je nooit zo goed als je ideaalbeeld kunt zijn. Je zult altijd tekortschieten als je je met een ideaal vergelijkt. Het is dus van belang dat het doel dat je wilt bereiken niet te hoog gegrepen is. Het moet te benaderen en te verwezenlijken zijn.
Vooral vanaf de leeftijd van dertig jaar moet je jezelf niet meer met anderen vergelijken. Je eigenaardigheden en eigenschappen zijn dan namelijk zo persoonsgebonden geworden dat je nooit meer hetzelfde als een ander kunt zijn. Met wie kun je je dus het beste vergelijken? Met jezelf zoals je gisteren was. Doe het vandaag een beetje beter dan gisteren. Aangezien je jezelf het beste kent, weet je wat je beter kunt doen.
5. Laat je kinderen niet iets doen waardoor je ze niet mag.
Je hebt een natuurlijke affiniteit voor kinderen in het algemeen en voor je eigen kinderen in het bijzonder. Het is naïef om te denken dat ouders hun kinderen niet onaardig kunnen vinden. Je wilt niet dat je kinderen zich als je vijand gedragen, iets doen waar door je geïrriteerd raakt of ze gaat haten. Als ze iets doen waardoor jij ze niet aardig vindt, is de kans dat anderen ze niet aardig vinden heel groot. Om een goede ouder te zijn, moet je beseffen dat er een monster in jezelf schuilt en je over slechte eigenschappen beschikt.
Bij kinderen van de leeftijd van 0 tot 4 is de belangrijkste taak van een ouder om het kind sociaal geliefd te maken. Je bent een succesvolle ouder als alle kinderen met je vierjarige kind willen spelen. Er gaat dan een nieuwe wereld voor het kind open. Daarmee is niet gezegd dat je geen succesvolle ouder bent als je kind niet populair is.
Het is van belang dat kinderen sociaal geliefd zijn, omdat spelen het belangrijkste leermiddel van kinderen is. Hoe meer kinderen met je willen spelen, hoe meer je dus leert en je ontwikkelt. Mensen zullen veel meer open staan voor een sociaal kind en er positief op reageren. Als je vierjarige kind een buitenstaander is, is de kans dat dat ooit verandert bijna nul procent.
Volgens de evolutie stamt de mens van de kreeft af. Kreeften maken net als mensen serotonine aan. Als een kreeft een gevecht verliest, zakt zijn lichaam door het gedaalde serotoninegehalte enigszins in, waardoor hij kleiner lijkt. Als hij een gevecht wint, gaat hij door het verhoogde serotoninegehalte juist meer rechtop staan, waardoor hij groter lijkt. Met deze lichaamstaal laat de kreeft zien dat hij een overwinnaar is, zelfvertrouwen heeft. Bij winst wordt zijn winkans bij een volgend gevecht vergroot. Bij verlies is de kans dat de kreeft bij een volgend gevecht weer verliest, groter geworden. Hieraan is te zien dat het opwaarderen van en opzien tegen mensen iets oerouds en primairs is. Als je een rechte houding aanneemt, heeft dit effect op je lichaam en geest. Je komt dan in een opwaartse spiraal terecht. Je laat ermee zien dat je je open stelt voor de wereld en straalt zelfvertrouwen uit. Zelfvertrouwen betekent dat je je kwetsbaarheid accepteert. Als je gebogen loopt, nodig je sneller tot pestgedrag uit, je neemt daarmee instinctief een beschermende en verdedigende houding aan. Zo kom je in een neerwaartse spiraal terecht. Wees je bewust van je houding en verbeter deze indien nodig.
Bij kreeften heerst een hiërarchie. Hiërarchie is geen cultureel, maar biologisch verschijnsel. Het gaat bij ons niet om de hiërarchie van macht, maar van competentie, intelligentie en zelfvertrouwen.
2. Behandel jezelf zoals iemand om wie je geeft.
Mensen behandelen anderen vaak beter dan zichzelf. Een van de redenen hiervoor is dat je je bewust bent van je eigen kwetsbaarheid, tekortkomingen en slechte eigenschappen. Waarom zou je dan goed voor jezelf zorgen? Dat heb je niet verdiend. Dit is een existentieel en universeel probleem waar ieder mens mee worstelt. Het feit dat je van alles fout doet en hebt gedaan, rechtvaardigt niet dat je jezelf slecht behandelt. Daarom deze omkering van de gulden regel (behandel een ander zoals je zelf behandeld wil worden).
Deze regel is niet alleen voor de verbetering van jezelf bedoeld, maar het is ook een morele verplichting: Door de regel na te volgen, zorg je ervoor dat de wereld een betere plek wordt en doe je dus iets waardevols. Als je dit niet doet, wordt de wereld er slechter op.
3. Maak vrienden met mensen die het beste met je voorhebben.
Dit is een ethische verantwoordelijkheid. Mensen moeten je het beste toewensen als je iets goeds hebt gedaan en vermanen als je iets verkeerds hebt gedaan. Vrienden zijn mensen waarmee je goed nieuws kan delen zonder dat ze jaloers of negatief worden. Als je slecht nieuws hebt, zullen goede vrienden zich ook slecht voelen en naar je luisteren. Ze vertellen dan niet dat ze nog iets veel ergers hebben meegemaakt. Blijf niet enkel uit medelijden of medeleven bij mensen hangen, maar zoek het gezelschap van mensen die je verheffen.
4. Vergelijk jezelf met hoe je gisteren was en niet met hoe iemand anders vandaag is.
Er zal altijd ongelijkheid zijn, er zullen altijd mensen zijn die iets beter kunnen dan jij. Je moet voorzichtig zijn met wie je jezelf vergelijkt. Een ideaalbeeld zal altijd veroordelen, omdat je nooit zo goed als je ideaalbeeld kunt zijn. Je zult altijd tekortschieten als je je met een ideaal vergelijkt. Het is dus van belang dat het doel dat je wilt bereiken niet te hoog gegrepen is. Het moet te benaderen en te verwezenlijken zijn.
Vooral vanaf de leeftijd van dertig jaar moet je jezelf niet meer met anderen vergelijken. Je eigenaardigheden en eigenschappen zijn dan namelijk zo persoonsgebonden geworden dat je nooit meer hetzelfde als een ander kunt zijn. Met wie kun je je dus het beste vergelijken? Met jezelf zoals je gisteren was. Doe het vandaag een beetje beter dan gisteren. Aangezien je jezelf het beste kent, weet je wat je beter kunt doen.
5. Laat je kinderen niet iets doen waardoor je ze niet mag.
Je hebt een natuurlijke affiniteit voor kinderen in het algemeen en voor je eigen kinderen in het bijzonder. Het is naïef om te denken dat ouders hun kinderen niet onaardig kunnen vinden. Je wilt niet dat je kinderen zich als je vijand gedragen, iets doen waar door je geïrriteerd raakt of ze gaat haten. Als ze iets doen waardoor jij ze niet aardig vindt, is de kans dat anderen ze niet aardig vinden heel groot. Om een goede ouder te zijn, moet je beseffen dat er een monster in jezelf schuilt en je over slechte eigenschappen beschikt.
Bij kinderen van de leeftijd van 0 tot 4 is de belangrijkste taak van een ouder om het kind sociaal geliefd te maken. Je bent een succesvolle ouder als alle kinderen met je vierjarige kind willen spelen. Er gaat dan een nieuwe wereld voor het kind open. Daarmee is niet gezegd dat je geen succesvolle ouder bent als je kind niet populair is.
Het is van belang dat kinderen sociaal geliefd zijn, omdat spelen het belangrijkste leermiddel van kinderen is. Hoe meer kinderen met je willen spelen, hoe meer je dus leert en je ontwikkelt. Mensen zullen veel meer open staan voor een sociaal kind en er positief op reageren. Als je vierjarige kind een buitenstaander is, is de kans dat dat ooit verandert bijna nul procent.
6. Zorg er eerst voor dat je zelf alles op een rijtje hebt, voordat je de wereld bekritiseert.
Het leven is tragisch en zit vol kwaadaardigheid. Erken je bitterheid en luister ernaar.
Als je wrokkig bent, zijn je beweegredenen niet betrouwbaar, maar dubieus. Je kunt anderen de schuld geven van je ontevredenheid en lijden of je kunt je afvragen of je wel alles hebt gedaan om je leven op orde te brengen. Probeer de dingen na te laten waarvan je weet dat je ze niet zou moeten doen. Zeg geen dingen waarvan je weet dat ze niet kloppen, lieg niet. Maak jezelf niet zwak. Vermijd arrogantie, bedrog en rancune, de verschrikkelijke drie-eenheid, door niet opzettelijk verkeerd te handelen.
7. Doe wat betekenisvol is en niet wat effectief is.
Betekenisvol bezig zijn is het medicijn tegen de verschrikkelijke drie-eenheid. Dit heeft effect op je lichaam en geest. Er zijn tijden dat je op de juiste tijd en op de juiste plek bent, maar het niet beseft. Dit besef kun je jezelf aanleren door te oefenen. Observeer jezelf om erachter te komen wanneer alles precies goed voelt. Dit kan tijdens het luisteren van bepaalde muziek zijn of tijdens een gesprek. Door dit te oefenen, kun je dit gevoel vaker opwekken en dus betekenisvol bezig zijn.
8. Vertel de waarheid of lieg in ieder geval niet
Als je wrokkig bent, zijn je beweegredenen niet betrouwbaar, maar dubieus. Je kunt anderen de schuld geven van je ontevredenheid en lijden of je kunt je afvragen of je wel alles hebt gedaan om je leven op orde te brengen. Probeer de dingen na te laten waarvan je weet dat je ze niet zou moeten doen. Zeg geen dingen waarvan je weet dat ze niet kloppen, lieg niet. Maak jezelf niet zwak. Vermijd arrogantie, bedrog en rancune, de verschrikkelijke drie-eenheid, door niet opzettelijk verkeerd te handelen.
7. Doe wat betekenisvol is en niet wat effectief is.
Betekenisvol bezig zijn is het medicijn tegen de verschrikkelijke drie-eenheid. Dit heeft effect op je lichaam en geest. Er zijn tijden dat je op de juiste tijd en op de juiste plek bent, maar het niet beseft. Dit besef kun je jezelf aanleren door te oefenen. Observeer jezelf om erachter te komen wanneer alles precies goed voelt. Dit kan tijdens het luisteren van bepaalde muziek zijn of tijdens een gesprek. Door dit te oefenen, kun je dit gevoel vaker opwekken en dus betekenisvol bezig zijn.
8. Vertel de waarheid of lieg in ieder geval niet
Leugens maken je zwak. Je kunt er op de lange termijn niet mee wegkomen. Jij bent maar een klein onderdeel van de realiteit om je heen en als je dus iets doet dat daar niet mee in harmonie is, zal dat verkeerd aflopen.
9. Neem aan dat de persoon waarnaar je luistert iets weet dat jij niet weet.
Wat je niet weet, is belangrijker dan wat je wel weet. Niemand weet genoeg, dus je moet blij zijn als iemand je op je onwetend of ongelijk wijst. Hiermee vergroot je je middelen om je in de wereld te bewegen en val je niet meer zo vaak. Je moet dus leren om nederig te zijn en geen tirannieke allesweter, zodat je je steeds weer kunt ontwikkelen en verbeteren. Je moet leren luisteren naar de mensen om je heen, dan zul je ontdekken wat hun wensen zijn en zullen ze je nog verbazen met wat ze je allemaal te vertellen hebben. Een goed gesprek kan een omkering teweegbrengen. Als mensen niet naar je willen luisteren, stop dan met praten.
Vraag aan de persoon naar wie je hebt geluisterd of je hem of haar goed hebt begrepen door samen te vatten wat diegene heeft gezegd. Hij of zij kan dan zeggen of je het goed begrepen hebt of niet. Dit werkt ook goed bij een ruzie tussen partners. Het is makkelijk om een wedstrijd van een ruzie te maken, maar dan zit je daarna opgescheept met een verslagen persoon, daar is geen plezier aan te beleven. Je doel is niet om te winnen maar om het probleem op te lossen.
10. Kies je woorden met zorg uit.
Taal schept orde uit chaos. Het is belangrijk om de dingen een naam te geven, hoe verschrikkelijk ze ook zijn, anders kan je fantasie met je op de loop gaan. Als iets zo verschrikkelijk is dat je het niet kunt benoemen en dus niet onder ogen durft te zien, dan ben jij de verliezer. Als je onderwerpen niet benoemt, worden ze een bedreiging en dit kan leiden tot het demoniseren van mensen.
Er bestaat niets ergers dan het onuitgesprokene. Vrijheid van meningsuiting is daarom heel erg belangrijk en zelfs heilig, zo wordt het onnoembare benoemd. Als je niet mag zeggen wat je wilt, is dat in feite een aanval op je wezen. Je kunt namelijk niet deelnemen aan het proces van de schepping. De rede (logos) is één van de belangrijkste elementen van de westerse cultuur en alles wat daaruit voortkomt, is goed.
11. Val kinderen niet lastig als ze skateboarden
Het gaat hier om het verschil tussen zwakheid en goedheid. In deze maatschappij lijkt de conclusie te zijn getrokken dat sterke mannen gevaarlijk en toxisch zijn. Kinderen mogen niet skateboarden zonder bescherming, speeltuinen worden overdreven veilig gemaakt. Kinderen ontwikkelen zich juist door risico's te nemen, door iets te proberen dat buiten hun vermogen ligt.
Het idee achter de 'giftige mannelijkheid' is dat de westerse maatschappij gefundeerd is op het patriarchaat en dat alle mannen dus misbruik maken van hun macht en tirannen in de dop zijn. Mensen die mannelijkheid als iets slechts zien, zijn de vijand van de mensheid zelf. Wat is eigenlijk het referentiekader van deze gedachte? Het grootste deel van de landen in de wereld wordt door tuig geregeerd. De westerse cultuur is fundamenteel eerlijk. In de westerse wereld kun je succes bereiken door gewetensvol te werk te gaan. Mensen die gewetensvol zijn, zijn eerlijk en doen wat ze zeggen. Dat is een voorspeller van levenslang succes.
12. Aai een kat als je er een op straat tegenkomt
Je zult te maken krijgen met crises in je leven, zoals ziekte, dood, en andere tegenslag. Hoe ga je daar mee om? Mensen zijn sterk en kunnen veel meer aan dan ze denken. Een van de dingen die je in zo'n situatie doet, is je tijd verkorten. Je kijkt niet verder dan het volgende uur, vandaag of de volgende week. Als je lijdt, is het belangrijk om oog te blijven hebben voor de (onverwachte) schoonheid van het leven. Je moet op het kleine sprankje licht in de duisternis letten, zoals een kat (of hond) die naar je toekomt en geaaid wil worden. Probeer dankbaar te zijn voor wat je hebt. Dit kan je door zware tijden loodsen. Als het lijden uiteindelijk niet verholpen is, dan is het in ieder geval geen totale hel geweest. Tragedie is beter dan de hel.
Als we nou eens niet probeerden om verschrikkelijke dingen erger te maken dan ze al zijn, maar ze proberen te verdragen, misschien wordt de wereld dan een betere plek. Dat is wat we met z’n allen zouden moet nastreven, want we hebben niks anders te doen.
Jordan Peterson was woensdag 31 oktober te gast bij Room for Discussion, het discussieplatform van de Universiteit van Amsterdam (UvA)
Afbeelding Jordan Peterson: By Adam Jacobs (Peterson Lecture) [CC BY 2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)], via Wikimedia Commons
Je zult te maken krijgen met crises in je leven, zoals ziekte, dood, en andere tegenslag. Hoe ga je daar mee om? Mensen zijn sterk en kunnen veel meer aan dan ze denken. Een van de dingen die je in zo'n situatie doet, is je tijd verkorten. Je kijkt niet verder dan het volgende uur, vandaag of de volgende week. Als je lijdt, is het belangrijk om oog te blijven hebben voor de (onverwachte) schoonheid van het leven. Je moet op het kleine sprankje licht in de duisternis letten, zoals een kat (of hond) die naar je toekomt en geaaid wil worden. Probeer dankbaar te zijn voor wat je hebt. Dit kan je door zware tijden loodsen. Als het lijden uiteindelijk niet verholpen is, dan is het in ieder geval geen totale hel geweest. Tragedie is beter dan de hel.
Als we nou eens niet probeerden om verschrikkelijke dingen erger te maken dan ze al zijn, maar ze proberen te verdragen, misschien wordt de wereld dan een betere plek. Dat is wat we met z’n allen zouden moet nastreven, want we hebben niks anders te doen.
Jordan Peterson was woensdag 31 oktober te gast bij Room for Discussion, het discussieplatform van de Universiteit van Amsterdam (UvA)
_________________________________________________________________________
Bronnen:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Heb je vragen of ander commentaar, plaats ze hier.