Het eerste en oudste kattenfilmpje en de eerste filmkat ooit: 'Vallende Kat' uit 1894 door Étienne-Jules Marey

Door YouTube zijn kattenfilmpjes heel populair geworden. Wat veel mensen niet weten, is dat kattenfilmpjes bijna zo oud zijn als de uitvinding van de film zelf. Al 111 jaar voordat YouTube bestond, werden de eerste kattenfilmpjes vertoond. Het korte filmpje 'Falling Cat' of 'Chute du chat' van wetenschapper Étienne-Jules Marey wordt beschouwd als het oudste filmpje waarin een kat voorkomt. De film laat een vallende witte kat zien die op zijn pootjes terecht komt. Deze film werd gemaakt in het kader van het wetenschappelijk onderzoek naar Het Probleem van de Vallende Kat (Falling Cat Problem). De eerste kattenfilm die voor het publieke vermaak en commerciële doeleinden werd gemaakt, was de 'The Boxing Cats' (De Boksende Katten) van Thomas Edison.

Het Chronofotografische Geweer

Het filmpje 'Vallende kat'
Men vroeg zich lange tijd af hoe het komt dat katten bijna altijd op hun pootjes terecht komen als ze vallen. Veel bekende wetenschappers zoals James Clerk Maxwell, George Gabriel Stokes en Étienne-Jules Marey hielden zich bezig met dit vraagstuk. Ze wilden de fysica proberen begrijpen die er bij het vallen van een kat komt kijken. Het was namelijk lange tijd een mysterie hoe een kat die valt in een houding van rust, opeens kan gaan draaien. Dat dit gebeurt, werd voor het eerst in 1894 aangetoond door Étienne-Jules Marey die een serie foto's van een vallende kat maakte en demonstreerde aan het Académie des sciences (de Franse Academie van Wetenschap). Veel gerenommeerde wetenschappers dachten dat dit tegenstrijdig was met de Wet van behoud van impuls(moment) en achtten het bewijs onmogelijk. Deze wet zegt namelijk dat een vast onbeweeglijk object alleen kan gaan draaien door een stoot van buitenaf (impuls) en dat het om zijn as zal blijven draaien in dezelfde snelheid en alleen van beweging kan veranderen door een kracht van buitenaf (impuls). Ze waren van mening dat de kat zich wel moest hebben afgezet tegen de hand die hem liet vallen om in de lucht te gaan draaien. Marey had echter een aantal medestanders en veel twijfelaars kozen uiteindelijk zijn kant en zagen in dat het niet in strijd was met deze natuurkundige wet. De kat heeft gewoon een extreem buigzame rug en is dus geen vast onbeweeglijk object!

Deze film of serie van foto's werd door Étienne-Jules Marey in het Bois de Boulogne in Parijs gemaakt. Marey wordt ook wel de vader van de chronofotografie (het fotograferen van bewegingen) genoemd en wordt beschouwd als een pionier van de filmgeschiedenis. Marey wist foto's met een grote snelheid achter elkaar te maken (60 beelden per seconde) met een zelf ontwikkelde chronofotografisch geweer (een chronofotograaf). Door de foto's achter elkaar te projecteren werd er beweging gecreëerd. Marey was echter alleen geïnteresseerd in de wetenschappelijke toepassing van deze techniek en niet in de projectie van de beelden en de commerciële toepassing ervan. Zijn camera zou uiteindelijk verbeterd worden door de gebroeders Lumière, de uitvinders van de eerste filmcamera.

Het filmpje 'The Boxing Cats'

De Black Maria Studio van Thomas Edison

Het filmpje 'Boxing Cats' werd in juni 1894 in de Black Maria Filmstudio van Thomas Edison (de beroemde uitvinder van onder andere de gloeilamp, de fonograaf en de eerste filmprojector, de Kinetoscoop), gemaakt en werd aangeprezen als een zeer grappig filmpje. De katten die in het filmpje in een boksring en met bokshandschoenen met elkaar vechten, waren onderdeel van de door de VS reizende show Professor Henry Welton’s Cat Circus. In deze show deden de katten allerlei kunstjes, zoals fietsen en het maken van salto's. De bokswedstrijd was het hoogtepunt van de voorstelling. In het midden is het hoofd van Professor Welton zelf te zien, die optreedt als scheidsrechter. Het filmpje wordt ook als één van de eerste sportfilms beschouwd.

Kijk hier naar 'The Boxing Cats':

Lees ook: 

• Beroemde katten: Felix de Kat bezoekt Nederland in een tekenfilm uit 1926
• Beroemde katten: Chief Mouser, de kat van Downing Street 10
• Nitama - De tweede stationskat

____________________________________________________________________________________________

Bronnen:

https://en.wikipedia.org/wiki/Falling_Cat
https://skullsinthestars.com/2014/02/05/how-do-cats-land-on-their-feet-when-falling-anyway/
https://publicdomainreview.org/collections/professor-weltons-boxing-cats-1894/