Greep uit de artikelen

vrijdag 23 september 2016

Beroemde Paarden

Een paard is een edel dier. Dit is niet voor niets het geval. Paarden nemen al duizenden jaren een speciale plek in bij de mens. Ze zijn een hulp- en vervoersmiddel en waren heel lang onmisbaar op het slagveld. Daarnaast waren en zijn ze een kostbaar bezit. Hier een greep uit de lijst van de beroemdste paarden (fictief dan wel echt) uit de geschiedenis.







De heilige en legendarische paarden

De Eenhoorn
Een eenhoorn is een wit paard met een spiraalvormige hoorn op zijn voorhoofd. De eenhoorn verscheen al in kunstwerken in het oude Mesopotamië. Hij werd ook al genoemd in oude mythes van India en China. In het oude Griekenland beschreef de arts en historicus Ctesias (5e eeuw v.Chr.) voor het eerst een eenhoorn. Toen hij in dienst van de Perzische koning was, reisde hij veel door Perzië en had Indiase reizigers over dit wezen horen praten. Zijn beschrijving van de eenhoorn was waarschijnlijk gebaseerd op de Indiase neushoorn. Men geloofde dat de eenhoorn mystieke krachten bezat en mensen kon genezen. Ctesias beschreef dat mensen de hoorn tot poeder vermaalden en er drankjes van maakten.
Doordat het Hebreeuwse woord voor os in de Bijbel door een foutieve vertaling in het Grieks werd vertaald als eenhoorn, nam de mythe van de eenhoorn nog grotere proporties aan. In het christendom werd de eenhoorn ook het symbool van zuiverheid en kuisheid. In Japan was de eenhoorn een wezen dat criminelen kon uitroeien door hun hart te doorboren met zijn hoorn. In China was de eenhoorn een onschuldig wezen dat niemand kwaad deed. Hij werd als een goed voorteken gezien.



Hayagriva

In het hindoeïsme wordt Hayagriva gezien als een reïncarnatie van de god Vishnu. Hij wordt vooral in het zuiden van India aanbeden als de god van de Kennis en Wijsheid. Hij heeft de vorm van een mens met een paardenkop. De aanbidding van Hayagriva vindt waarschijnlijk zijn oorsprong in veel oudere gebruiken uit de Bronstijd (2000 jaar v. Chr.). Men aanbad het paard toen al voor zijn kracht, snelheid en intelligentie.







Het Witte Paard van Uffington


Dit is een paardenfiguur dat gemaakt is van geulen gevuld met kalk, gesitueerd op de Berkshire downs. Het ligt in Engeland, Oxfordshire, op de hoogste helling van "The White Horse Hill" in de gemeente Uffington. Waarschijnlijk stamt dit figuur uit de IJzertijd of de vroege Bronstijd (rond 1000 jaar v. Chr.). Soortgelijke afbeeldingen zijn ook gevonden op munten uit die tijd. Men denkt, dat het om een paardengodin gaat die in de hele Keltische wereld werd aanbeden. Dit paardenfiguur werd elke zeven jaar ritueel onderhouden.



Arion
Homerus (850 v. Chr.) sprak als eerste over Arion. Arion was een onsterfelijk paard met vleugels en mensenvoeten dat kon praten. Arion was de zoon van de god Poseidon en de godin Demeter. Volgens de Griekse mythe probeerde de godin Demeter aan de avances van Poseidon te ontkomen door de vorm van een merrie aan te nemen. Poseidon hield haar echter voor de gek door zich als een hengst voor te doen. Uit deze vereniging is Arion geboren.


Pegasus

Pegasus is één van de bekendste wezens uit de Griekse mythologie. Het was een wit gevleugeld paard dat door Bellerophon (een Griekse held) werd bereden. Hij werd geboren uit de relatie tussen Poseidon en Medusa. Hij kwam voort uit de nek van Medusa toen ze onthoofd werd door de held Perseus. Pegasus werd drinkend bij een fontein door Bellerophon gevonden en deze temde hem met gouden teugels die hij van godin Athene had gekregen. Nadat hij samen met Pegasus vele gevechten had geleverd, wilde hij naar de hemel vliegen om de goden te bereiken. Hij stortte echter ter aarde. Pegasus bereikte de hemel wel en werd het paard van Zeus dat de storm en bliksem moest dragen.




De centaur

De centaur is een mythologische figuur met het bovenlichaam van een mens en het onderlichaam van een paard. De centauren zouden wilden zijn die op de bergen en in de wouden van Magnesia (een gebied in Griekenland) woonden. Ze waren een primitief volk dat op wilde dieren jaagde en zich bewapende met stenen en takken. Een uitzondering op dit wilde, agressieve karakter van de centauren was Chiron. Hij was de leraar van verschillende Griekse helden. Uit archeologische vondsten blijkt dat de centauren al in de Bronstijd werden afgebeeld.






Sleipnir
Sleipnir is een achtbenig paard uit de Noordse mythologie. Hij was het paard van oppergod Odin. Door zijn acht benen was hij heel snel. Hij kon over zeeën en in de lucht rijden. Hij wordt in een gedicht uit de dertiende eeuw genoemd. Hij werd geboren toen de god Loki in een merrie veranderde en zwanger werd van een hengst van een reus. Toen hij weer in zijn oude gedaante was veranderd, schonk Loki Sleipnir aan Odin. Waarschijnlijk staat hij ook al afgebeeld op runenstenen uit de achtste eeuw. Het wordt algemeen aangenomen dat het schimmel van Sinterklaas op Sleipnir gebaseerd is.


De fictieve paarden

Mister Ed
Mister Ed was het paard in de gelijknamige televisieserie die van 1961 tot 1966 werd uitgezonden. Mister Ed praatte alleen met zijn baas, Wilbur. In aanwezigheid van andere mensen weigerde hij om met Wilbur te praten. Dit leidde regelmatig tot grappige situaties. Mister Ed kwam zelf geregeld in komische situaties terecht, zoals het vliegen in een vliegtuig, het geven van een verjaardagsfeestjes voor al zijn paardenvrienden en het besturen van een vrachtwagen. In Nederland werd de serie uitgezonden door de commerciële zender TV Noordzee.

Jolly Jumper


Jolly Jumper

Jolly Jumper is het paard van Lucky Luke in de stripboekenreeks "Lucky Luke". De eerste aflevering verscheen in 1946. In het begin gedroeg hij zich meer als een gewoon paard. Later werd hij intelligenter. Hij kan schaakspelen, vissen, snedige antwoorden op de wat dommige hond Rataplan geven en levert aan het eind van iedere aflevering vaak sarcastisch commentaar. Hij is trouw aan zijn baas en vergezelt hem overal in het Wilde Westen.




Meindert het paard

Meindert het paard
Meindert het paard was een personage uit de televisieserie "De Fabeltjeskrant". De "Fabeltjeskrant" werd in 1968 voor het eerst uitgezonden. Dit programma bracht kort nieuws uit het Dierenbos dat door Meneer de Uil werd voorgelezen. Meindert het paard was de dokter van het Dierenbos. Hij was een deftig heerschap en erg beminnelijk. Later in de serie trouwde hij met Zaza Zebra.



My little Pony
Deze speelgoedpony's zijn in 1983 door de speelgoedfabrikant Hasbro op de markt gebracht. Ze hebben kleurrijke lichamen, manen en unieke symbolen op de zijkant van hun lichaam. Ze zijn minstens 4 keer van uiterlijk veranderd. Ze zijn nog steeds een groot succes.



Amerigo
Sinds 1990 is Sinterklaas in het bezit van een schimmel met de naam Amerigo. Hij was van oorsprong een politiepaard. Nadat hij met pensioen ging, kreeg zijn opvolger dezelfde naam. Hij is vernoemd naar Amerigo Vespucci (een Italiaanse
ontdekkingsreiziger). Amerigo is de trouwe kameraad van Sinterklaas en rijdt met hem over de daken om cadeautjes af te leveren.


De echte paarden

Het Przewalskipaard
Het Przewalskipaard is het enig overgebleven wilde paard ter wereld. Dit betekent dat zijn voorouders nooit gedomesticeerd zijn geweest. Dit is een wezenlijk verschil met 
verwilderde paarden die nog overal ter wereld voorkomen. In het Mongools wordt hetTakhi (hetgeen vuur betekent) genoemd. Zijn vacht is isabelkleurig of beige met een aalstreep. Het komt voor op de steppes van Centraal Azië, grotendeels in het Hustai Nationaal Park, maar ook in de Gobiwoestijn in Mongolië. Het is de neef van de zebra en de wilde ezel. Zo'n 120.000 tot 240.000 jaar geleden scheidden de Przewalskipaarden zich van de voorouders van de gedomesticeerde paarden. Ze zijn de enige link tussen de eerste paarden (hyracotherium) die in de prehistorie (het Pleistoceen ) leefden en de gedomesticeerde paarden. Volgens de legendes heeft alleen Genghis Khan ooit gedurfd om op een Przewalskipaard te rijden.


Kanthaka

Prins Siddharta met Kanthaka
Kanthaka was het paard van Prins Siddhartha (ca. 563 tot 583 v. Chr.) die later bekend zou worden als Boeddha. Kanthaka vergezelde Siddharta tijdens alle belangrijke gebeurtenissen tot deze zich terugtrok in de bossen. Kanthanka schijnt toen te zijn gestorven aan een gebroken hart.






Bucephalus 

Bucephalus was het paard van Alexander de Grote (356 v. Chr tot 323 v. Chr.). Bucephalus betekent "rundskop" in het Grieks. Het was een zwart paard met een grote witte stervormige vlek op zijn wenkbrauw. Hij is één van de beroemdste paarden uit de Oudheid. Alexander de Grote zou het Thessalische paard op dertienjarige leeftijd hebben gewonnen. Het verhaal gaat dat Alexander de Grote hem temde door zijn hoofd naar de zon te keren, omdat hij begreep dat het paard bang van zijn eigen schaduw was. Bucephalus heeft Alexander de Grote op vele slagvelden vergezeld. Na zijn dood kreeg Bucephalus een staatsbegrafenis en werd er ter ere van hem een stad, Bucephala, gesticht.



Incitatus
Incitatus was het favoriete paard van de Romeinse keizer Caligula (12 tot 41 na Chr.). Incitatus betekent "snel" in het Latijn. Volgens de historicus Suetonius hield Caligula zoveel van zijn paard dat hij hem een marmeren stal, een met diamanten ingelegde teugel en zelfs een huis gaf. Hij wilde hem zelfs voordragen voor consul. Men verschilt van mening of dit verhaal op waarheid is gebaseerd. Suetonius leefde namelijk tientallen jaren na de regeringstijd van Caligula. Er deden veel verhalen en legendes over Caligula de ronde. De beruchte waanzin van de keizer zou ook een manier van hem kunnen zijn geweest om de senatoren en de elite belachelijk te maken. Met het plan om Incitatus tot consul te benoemen, wilde hij misschien laten zien dat een paard slimmer was dan de senaat (het adviesorgaan van de keizer).


Chetak

Monument voor Chetak
Chetak was een Marwaripaard. Het opvallendste kenmerk van dit ras uit India zijn de naar binnen gekrulde oren. Chetak was het paard van Maharana Pratap, een hindoeheerser uit het huidige Rajasthan (een deelstaat in India). In 1576 bereed Maharana Chetak tijdens de slag van Haldighati. Deze slag was een strijd tussen Maharana en Man Singh, generaal van het leger van de islamitische Mogolkeizer Akbar. Maharana zou frontaal in de aanval zijn gegaan en door zijn gestoten naar de op een olifant gezeten Man Singh. Daar aangekomen, zou Chetak hebben gesteigerd en de olifant met zijn hoeven op zijn voorhoofd hebben geraakt. Maharana zou vervolgens zijn lans naar Man Singh hebben geworpen, maar hem hebben gemist. In de chaos die volgde, werd Chetak dodelijk verwond.

De slag werd gewonnen door de Mogolkeizer. Maharana werd uiteindelijk omsingeld door de vijand. Eén van Maharana's soldaten droeg zijn kroon om de vijand te misleiden, zodat Maharana in veiligheid kon worden gebracht. De oververmoeide en zwaargewonde Chetak kon Maharana nog ruim 3 kilometer dragen en stortte aan de overkant van een stroompje in. Maharana liet op deze plek een monument voor Chetak bouwen. Het monument is nog steeds in Haldighati te zien. Daarnaast is Chetak onsterfelijk gemaakt in de Ballades van Rajasthan.



Morocco
Morocco was een Engels paard dat samen met zijn eigenaar, William Banks, in de zestiende eeuw zeer beroemd was in Europa. Morocco zou zelfs zilveren hoefijzers hebben gehad. Hij wordt ook genoemd in het stuk “Love's Labour's Lost” van William Shakespeare. Hij voerde in Londen velerlei wonderbaarlijke kunstjes op. Hij kon geld tellen, buigen, verschillende kleuren herkennen, op verzoek plassen en een maagdelijke vrouw van een lichtekooi onderscheiden. Hij zou verder op twee en vier benen kunnen dansen en doen alsof hij dood was. Een heel beroemde act van hem was, dat hij op verzoek voor de koningin boog en weigerde te buigen voor de koning van Spanje (de vijand).

Tijdens hun optredens buiten Londen klaagde het publiek over hekserij. Hierop keerden ze terug naar Londen. In Londen hadden ze echter concurrentie gekregen van optredende olifanten en kamelen. Als reactie hierop zou Banks Morocco de 1000 treden tellende wenteltrap van het St. Paul's Cathedral hebben laten bestijgen en vervolgens op het dak laten dansen.

Banks vertrok in 1608 naar Frankrijk. Hier had Morocco onder andere veel succes door mensen in het publiek aan de hand van de kleur van hun kleding uit te kiezen. Naar aanleiding hiervan werden ze gearresteerd op verdenking van hekserij. De straf die hierop stond, was de brandstapel. Banks wist de autoriteiten van hun onschuld te overtuigen door te eisen dat Morocco een laatste optreden mocht geven voor de priester en monniken die hem beschuldigd hadden. Hij gaf Marocco de opdracht om de priester met een kruis op zijn hoofddeksel uit te kiezen en hierna voor hem te buigen. Deze handeling werd voor een kus op het kruis aangezien. Hierna gaven de geestelijken hun fout toe en was men ervan overtuigd dat Marocco door de Heilige Geest vervuld was.

William Banks heeft zijn trainingstechnieken nooit onthuld. Het enige wat erover bekend is, is dat hij van jongs af aan een intense band met het paard had opgebouwd. Hij besteedde veel tijd aan Marocco en was de enige die hem verzorgde en voerde. Hij prees hem door hem brood en aandacht te geven en strafte hem door hem voedsel te onthouden.


Wexy

Wexy was het paard, een Ierse halfbloed, van de Prins van Oranje, de latere koning Willem II. Hoe hij precies aan het paard gekomen is, is onbekend. Wexy was het paard waarop de 23-jarige prins, ook wel de Held van Waterloo genoemd, reed tijdens de slag bij Waterloo (18 juni 1815). Bij de veldslag raakten ze beiden gewond door een kogel. Historici hebben lang gedacht dat Wexy bij deze veldslag was omgekomen, maar uit recent onderzoek blijkt dit niet juist te zijn. Wexy overleefde zijn verwondingen en ging met pensioen op het landgoed van Willem's kasteel in Tervuren, België. In 1839 overleed Wexy op 38-jarige leeftijd. Hij werd in opdracht van Willem II opgezet.


Marengo
Het skelet van Marengo

Marengo was het paard van Napoleon Bonaparte. Het was een vijfjarige grijswitte Arabier die waarschijnlijk in het bezit van Napoleon kwam bij de slag bij Aboekir in Egypte (1799). Hij werd vernoemd naar de slag bij Marengo (Italië) in 1800. Na de slag bij Waterloo werd hij gevangen genomen en naar Engeland overgebracht. Na zijn dood in 1831 is zijn skelet bewaard gebleven. Dit is nu te bezichtigen in "The National Army Museum" in London.




Copenhagen

Copenhagen (1808-1836) was het favoriete paard van Arthur Wellesly, hertog van Wellington. Hij was vernoemd naar de slag van Kopenhagen (1807) waar Wellington het bevel over had. Copenhagen was wat moeilijk te hanteren, maar het was een zeer goed oorlogspaard. Hij was aanwezig bij de grootste overwinning van Wellington, de slag bij Waterloo. Hier werd Napoleon definitief verslagen. Hij sleet zijn laatste dagen bij de hertog en kreeg in 1836 een begrafenis met militaire eer.



Kluger Hans
Kluger Hans was het paard (een Orlov draver) van de Duitser Wilhelm von Osten, een wiskundeleraar. Zijn eigenaar zou hem rekenen (optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en breuken) en andere vaardigheden zoals lezen en spellen hebben bijgebracht. Als hem een vraag werd gesteld, gaf hij antwoord door met zijn hoef op de grond te stampen. Von Osten trad in heel Duitsland gratis met hem op. In 1904 stond hij op de voorpagina van de New York Times. Pyscholoog Oskar Pfungst wilde het paard wetenschappelijk onderzoeken en kwam erachter dat het paard op de onbewuste lichaamstaal van de mensen lette. Hij ontdekte subtiele veranderingen in het gezicht en het gedrag van het publiek als Kluger Hans met zijn poot op de grond stampte. Hoewel uit dit onderzoek blijkt dat paarden niet over een hoog intellect beschikken, is hiermee wel bewezen dat paarden zeer gevoelig zijn voor onbewuste lichaamstaal. Misschien is dit van essentieel belang voor hun onderlinge communicatie.


Salinero
Salinero is het paard waarmee Anky van Grunsven in 2004 en 2008 een gouden medaille heeft behaald op de Olympische spelen. Hij heeft vier wereldbekers, één keer de WK (2006), twee keer het Europese kampioenschap (2005 en 2007) gewonnen en was twee keer Nederlands kampioen. Salinero is een donkerbruine ruin (een gecastreerde hengst) en is in 1994 geboren. In 2013 is hij met pensioen gegaan en in 2014 is een bronzen beeld van hem onthuld in Erp. Deze staat naast het bronzen beeld van het andere succesvolle paard van Anky van Grunsven, Bonfire.
__________________________________________________________________________________
Bronnen:
  • Foto inleiding: By Wikipedian Prolific, vectorization process by The Photographer. This vector image was created with Inkscape. (File:Horseanatomy.png) [CC BY-SA 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons
  • Foto Jolly Jumper: Door Nevit Dilmen (Own Photograph) [GFDL (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html) undefined CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/)], via Wikimedia Commons
  • Foto Meindert het paard: Door VARA (Beeld en Geluidwiki - Gallery: Fabeltjeskrant) [CC BY-SA 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons
  • Foto Kanthaka: © Marie-Lan Nguyen / Wikimedia Commons, via Wikimedia Commons
  • Foto Bucephalus: Luis García [GFDL (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html) or CC BY-SA 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons
  • Foto monument Chetak:Door Ashwinushenoy (Eigen werk) [CC BY-SA 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons
  • Skelet Marengo: Door Nick-D (Eigen werk) [CC BY-SA 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons
  • Foto standbeeld Wellington:Door Lewis Hulbert (Eigen werk) [CC BY 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/3.0)], via Wikimedia Commons



Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Heb je vragen of ander commentaar, plaats ze hier.