Afbeelding van de week: 22-10-2018 - De Bakker van Eeklo: een waarschuwing voor mensen die niet tevreden waren over hun uiterlijk

De backer van Eelco door Cornelis van Dalem (1550-1650)

Dit grappige, vreemde en tegelijk griezelige schilderij hangt momenteel in het Muiderslot in Muiden dat het in bruikleen heeft gekregen van het Rijksmuseum. Het beeldt een legende over de bewoners van Eeklo in Vlaanderen uit (de legende van de Bakker van Eeklo). Waarschijnlijk was de naam Eelco in de titel van het schilderij fout gespeld.

De legende gaat als volgt:

Als een inwoner ongelukkig was over zijn uiterlijk, ging hij naar de plaatselijke bakkerij. Deze herbakker hakte dan het hoofd af en plaatste tijdelijk een groene kool op de nek (symbool voor een leeghoofd) om het bloeden te stelpen. De afgehakte hoofden werden ondertussen opnieuw gekneed, met eigeel ingesmeerd en vervolgens in de oven geplaatst. Hierna werd het hoofd weer op de nek geplaatst. Er was altijd een risico dat een hoofd halfgaar, te lang gebakken (een heethoofd) of een misbaksel werd.

Op het schilderij wordt het hele proces uitgebeeld. Achterin is er een vrouw te zien met een hoofd van een man in haar handen. Ze is in een discussie met de bakker verwikkeld. Waarschijnlijk brengt ze het hoofd van haar man terug, omdat ze er niet tevreden mee is. Dit verhaal was bedoeld als waarschuwing voor kinderen die niet tevreden waren over hun uiterlijk en hier iets aan wilden doen: Je kunt maar beter tevreden over je uiterlijk zijn. Anders word je een heethoofd, halvegare of misbaksel. Nog erg actueel dus, gezien de vele ontwikkelingen op het gebied van schoonheid, zoals plastische chirurgie en botox.