Greep uit de artikelen

donderdag 24 november 2016

Astro Boy: icoon van de Japanse manga en animatie

De manga- en animatiefiguur Astro Boy heeft een grote invloed op de naoorlogse Japanse maatschappij gehad. De vriendelijke kindrobot heeft ervoor gezorgd dat generaties Japanners positief tegenover wetenschap en technologie (zoals robots) staan. Astro Boy is een inspiratiebron geweest voor vele Japanse wetenschappers en robotica-ingenieurs. Daarnaast heeft zijn schepper Osamu Tezuka, de God van de Manga, aan de wieg gestaan van de Japanse manga zoals we die nu overal ter wereld kennen. Hij zorgde ervoor dat manga meer diepgang kreeg en een vorm van vermaak werd voor alle leeftijden.


Osamu Tezuka, God van de Manga (manga no kamisama)

Osamu Tezuka's kinderjaren
Osamu Tezuka werd in 1928 in Osaka, Japan geboren. Hij was de oudste van drie kinderen. Zijn vader had een voorliefde voor manga (Japanse stripverhalen) en had een collectie mangaboeken in huis. Hij liet Tezuka kennis maken met het werk van Walt Disney en Max Fleischer (de bedenker van tekenfilms zoals Betty Boop, Koko the Clown, Popeye en Superman). Hij had ook een filmprojector (Pathé Baby) waarmee hij thuis films van Walt Disney en Charlie Chaplin toonde. Zijn moeder kocht regelmatig mangaboeken voor de kinderen. Als kind verslond Tezuka Disneyboeken en -films. Hij zou de film Bambi wel 80 keer en Sneeuwwitje wel 50 keer hebben gezien.

Tezuka groeide vanaf zijn vijfde op in Takarazuka, een stad vlakbij Osaka. Zijn moeder hield van het theater en nam hem vaak mee naar het Takarazuka Theater. Dit is een revuetheater waar alleen maar vrouwen optreden en de mannenrollen ook door vrouwen worden vertolkt. Het Takarazuka Theater en de kostuums die de vrouwen droegen, zouden een grote invloed op zijn werk hebben gehad. Daarnaast was hij een liefhebber van de Russische literatuur, zoals Misdaad en Straf van Dostojevski, wat in zijn werk terug te zien is.
Het Takarazuka Revue

Tezuka begon al vanaf de basisschool met tekenen. Zijn ouders steunden hem daarin. Hij had daarnaast een voorliefde voor insecten. Hij verzamelde en tekende ze graag. Zijn pseudoniem werd daarom ook het Japanse karakter voor insect (mushi). Toen hij tijdens zijn tienerjaren zijn beide armen bijna had verloren aan een infectie, besloot hij om dokter te worden, zodat hij mensen kon helpen. Hij trad zo in de voetsporen van zijn overgrootvader en grootvader die in de Edoperiode progressieve artsen waren door Rangaku (de wetenschap, geneeskunde en techniek die Japan van Nederland had geleerd) te studeren.
De Tweede Wereldoorlog en later
De Tweede Wereldoorlog had een grote invloed op Tezuka. In 1944 moest hij samen met medeleerlingen in een wapenfabriek werken en ontkwam op het nippertje aan een bombardement. Hij verloor verscheidene vrienden tijdens de bombardementen op Osaka en begon het belang in te zien van vrede en geweldloosheid. Dit inzicht bleef een leidraad in zijn gehele oeuvre. In de autobiografische manga The Paper Fortress (Kami no Toride) schreef en tekende hij over zijn ervaringen in de Tweede Wereldoorlog.

Tijdens en na de Tweede Wereldoorlog werd Japan overspoeld met de Amerikaanse cultuur door middel van het grote aanbod aan muziek, films en stripboeken die de overwinnaar meebracht. Dit had een grote invloed op de Japanse cultuur en maatschappij.

Het was na de Tweede Wereldoorlog voor een mangaka (mangaschrijver) makkelijker om verhalen gepubliceerd te krijgen, omdat de meeste mangaka tijdens de oorlog als soldaat waren gesneuveld. Tijdens zijn studie medicijnen bleef Tezuka tekenen. Hij verkocht niet veel later zijn eerste strip Diary of Ma-chan aan een kindertijdschrift. Nadat hij werd opgemerkt, verkocht hij rond 1947 de strip The New Treasure Island. Dit stripboek werd in een goedkope uitgave (Akabon) gepubliceerd en verkocht heel goed. In het naoorlogse Japan was er door de armoede veel behoefte aan goedkoop vermaak. Van The New Treasure Island werden 400.000 exemplaren verkocht en Tezuka werd bekend. Tezuka hield ervan om westerse verhalen een eigen draai te geven.

Hij maakte zijn studie medicijnen af, maar wijdde zich hierna geheel aan het schrijven van mangaboeken en werd een mangaka . Hij was de eerste die lange mangaverhalen maakte en de stijl van tekenen veranderde, zoals bijvoorbeeld de introductie van de bekende grote ogen (geïnspireerd door Bambi en Betty Boop). Hij werd sterk beïnvloed door buitenlandse films en liet de kijker de plaatjes vanuit verschillende hoeken zien, alsof er met een camera gewerkt werd. Hij liet bijvoorbeeld beweging of emotie zien door de achtergrond te vervormen.

In de jaren vijftig werkte hij aan zijn eerste mangaserie, Jungle Taitei (in het Engels Kimba the White Lion). Het schijnt dat Disney's Lion King hierdoor beïnvloed is. In 1951 introduceerde hij Tetsuwan Atomu (Mighty Atom/Machtige Atoom), in het Engels bekend als Astro Boy. Het verhaal van een kindrobot dat geen ouders had, sprak veel Japanners aan, omdat er door de oorlog veel wezen waren. Tezuka wilde een boodschap overdragen met zijn verhalen, namelijk: stripverhalen zijn, ongeacht in welke taal ze zijn uitgebracht, een belangrijke vorm van expressie die de nationale en culturele grenzen overschrijden. Stripverhalen zijn leuk en kunnen vrede en vriendschap tussen landen stimuleren.

Gekiga manga
Tezuka heeft ook een aantal gekiga manga (manga voor volwassenen) gemaakt, waaronder Adolf en Buddha. Vooral Black Jack was populair en werd als animatieserie op televisie uitgebracht. Black Jack gaat over een chirurg die bijna iedereen kan genezen. Hij werkt in het illegale circuit en vraagt grof geld voor zijn diensten, behalve als hij geraakt wordt door iemands persoonlijke verhaal. Andere medische manga's waarin dokters de hoofdrol spelen, waren Ode to Kirihiko en Tezuka's Ancestor, dr. Ryoan. Doordat hij medicijnen had gestudeerd, werd de medische praktijk zeer precies beschreven.

Black Jack
In de zestiger jaren richtte hij de het animatiebedrijf Mushi Productions op dat later veranderde in Tezuka Production Co.

Osamu Tezuka's erfenis
Tezuka stierf in 1989 aan maagkanker. Hij had tijdens zijn leven rond de 150.000 pagina's aan manga geproduceerd, meer dan 500 titels op zijn naam staan en meer dan 70 animaties gemaakt. Zijn invloed op de hedendaagse mangaka en de Amerikaanse stripboeken en animaties is enorm groot. Volgens velen heeft hij een grote bijdrage geleverd aan de softpower van Japan, de invloed van Japan op de rest van de wereld via zijn eigentijdse kunst en populaire cultuur. Daarnaast was zijn werk van grote invloed op de Japanse wetenschap en technologie.

In 1994 werd er in de stad Takarazuka, waar Tezuka opgroeide, een museum ter ere van hem opgericht.

Werp hier een blik op het Osamu Tezuka Manga Museum:

Astro Boy

De mangareeks Astro Boy die van 1952 tot 1968 liep, is in Japan bekend als Tetsuwan Atomu dat Machtige Atoom betekent. De naam Atoom zou refereren aan de nucleaire energiebron van de robot, maar dit is nooit door Tezuka bevestigd. De strip volgt de robotjongen Astro Boy en nog wat andere karakters in een wereld waar robots en mensen samenleven. De Amerikaanse uitgeverij Dark Horse heeft in 2002 de eerste Engelse versie van Astro Boy gepubliceerd. De mangareeks werd door Frederik L. Schodt vertaald. Hij gaf Tetsuwan Atomu de naam Astroboy. Hij vond de naam Mighty Atom niet zo toepasselijk voor de Amerikaanse markt. In 2002 en 2003 heeft Standaard Uitgeverij zeven delen van de mangareeks uitgebracht in het Nederlands.

In 1963 werd er een zwart-wit televisieserie (anime) van Astroboy uitgezonden. Deze serie is in meer dan 50 landen uitgezonden. In 1980 kwam er een tweede televisieserie in kleur uit en in 2003 een derde serie. In 2009 verscheen er een 3D animatiefilm van Astro Boy in de bioscoop. Deze was met uitzondering van China niet zo'n succes. In 2015 hebben Shibuya Productions en Caribara Animation in samenwerking met Tezuka Productions aangekondigd een nieuwe serie te gaan maken, namelijk Astro Boy Reboot. Deze zal naar verwacht in 2017 uitkomen.

Het verhaal van Astro Boy
Astro Boy werd volgens het verhaal in 2003 geboren en is door een geniale uitvinder en hoofd van het Ministerie van Wetenschap, Dr. Tenma, bedacht. Deze had zijn zoon Tobio verloren bij een verkeersongeluk. Astro Boy is een robotjongen die een korte zwarte broek met een groene riem en rode laarzen draagt en stekelhaar heeft. Dr. Tenma gaf Astro Boy superkrachten zoals een elektrohart dat de slechte intenties van mensen kan detecteren, ogen als zoeklichten, oren die geluiden van kilometers afstand kunnen horen, laservingers, benen die raketten kunnen afvuren, het beheersen van 60 talen en de de mogelijkheid om te vliegen.
Astro Boy met andere bekende
mangafiguren van Osamu Tezuka

Dr. Tenma realiseert zich uiteindelijk dat Astro Boy nooit de plaats van zijn zoon kan innemen. Astro Boy loopt vervolgens weg en komt in handen van een wrede circusdirecteur, Hamegg. Professor Ochanomizu wordt het nieuwe hoofd van het Ministerie van Wetenschap en weet de de circusdirecteur over te halen om Astro Boy aan hem te overhandigen. Hij wordt de voogd van Astro Boy. Het blijkt dat Astro Boy naast zijn superkrachten ook een ziel, menselijke gevoelens en een geweten heeft. Astro Boy neemt onder leiding van Professor Ochanomizu de taak op zich om de misdaad en onrechtvaardigheid in de wereld te bestrijden. De meeste vijanden die Astro Boy bestrijdt, zijn mensen met vooroordelen over robots, robot hatende mensen en buitenaardse wezens. Hij sluit aan het einde meestal vrede met zijn vijanden. De serie draagt de boodschap van vrede, geweldloosheid en acceptatie van het anders zijn uit.

In het tweede deel van de mangareeks krijgt Astro Boy ouders, een zus (Uran of Zoran) die in aflevering 35 verschijnt, een broer (Cobalt) die in deel 84 verschijnt en een babybroertje dat in de laatste reeks verschijnt.

De invloed van Astro Boy op de Japanse wetenschap en technologie

ASIMO
Nadat Japan als verliezer uit de Tweede Wereldoorlog tevoorschijn kwam, werd het land gedwongen zich te ontwapenen: Japan had geen leger van enige betekenis meer. Hierdoor richtte Japan zich op vreedzame toepassingen van de techniek en wetenschap, dit in tegenstelling tot het Westen dat zich op dit gebied vooral richtte op de oorlogsindustrie.

In Japanse stripverhalen en animaties zijn robots geïntegreerd in de maatschappij en worden ze afgebeeld als vrienden van de mens. Astro Boy is volgens velen van grote invloed geweest op het uiterlijk van vele Japanse robots. Generaties wetenschappers en robotica-ingenieurs zijn opgegroeid met de animatieserie Astro Boy en later verschenen robotanimatieseries (zoals Doraemon). In 2003 (het geboortejaar van Astro Boy) werd door Japanse wetenschappers het door Astro Boy geïnspireerde Atom Project gelanceerd. Dit project heeft ten doel om binnen dertig jaar een robot te maken die de intelligentie en de emoties van een vijfjarige jongen heeft. Robots zoals Honda's ASIMO, de op afstand bestuurbare PaPeRo en Kiribo de robotastronaut, zijn duidelijk door Astro Boy beïnvloed. Door Astro Boy staan Japanners veel positiever tegenover de inzet van robots in de maatschappij.
Lees ook:

___________________________________________________________________________________________
Bronnen:

Gepost door op
Locatie: Japan

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Heb je vragen of ander commentaar, plaats ze hier.

Abonneren op: Reacties posten (Atom)