Greep uit de artikelen

zondag 17 april 2016

Hemelvaart in de kunst

Hemelvaartsdag valt 40 dagen na Pasen (de opstanding van Jezus) en 10 dagen vóór Pinksteren. Op deze dag, die altijd op een donderdag valt, wordt in het christendom de opneming of opvaring van Jezus in de hemel gevierd/herdacht. Deze gebeurtenis staat in de Bijbel in het derde boek van het Nieuwe Testament, het Evangelie van Lucas en Handelingen beschreven: Jezus neemt zijn volgelingen mee naar de Olijfberg waar hij ze vertelt dat zijn missie op aarde erop zit en hij naar de hemel zal gaan. Hierna wordt hij omhooggeheven en door een wolk opgenomen.

De vroegste afbeeldingen van de Hemelvaart stammen uit de vijfde eeuw. Jezus werd toen vaak klimmend op de berg afgebeeld, waarbij hij de hand van God vastpakt. Later verdween de berg, maar bleef het beeld van een klimmende Jezus die zijn hand naar de hemel uitsteekt, bestaan. Aan het einde van de vierde eeuw werd de Hemelvaartkapel (tegenwoordig de Hemelvaartmoskee) op de Olijfberg opgericht. Hierin ligt een rots waarop Jezus zijn voetafdrukken zou hebben achtergelaten, voordat hij naar de hemel opsteeg. Deze voetstappen zijn op veel afbeeldingen terug te zien.

Alhoewel ze in de Bijbel niet in verband gebracht wordt met Jezus' hemelvaart, maakt Maria in veel kunstwerken deel uit van de groep apostelen die naar boven kijkt. Dit, omdat ze de Kerk symboliseert.

Vanaf het begin van de elfde eeuw werd Jezus vaak staand op een wolk afgebeeld, ondersteund door engelen. Hij is meestal omgeven door een mandorla, een amandelvormige aureool die de samenkomst van hemel en aarde symboliseert. 

Tijdens de middeleeuwen ontstond het gebruik om alleen de voeten van de opstijgende Jezus af te beelden. In de Renaissance stond Jezus in veel kunstwerken niet meer op een wolk, ondersteund door engelen, maar steeg hij op eigen kracht op naar de hemel. Hij heeft zijn handen (waarop de spijkerwonden vaak nog zichtbaar zijn) gespreid om de apostelen te zegenen of maakt met zijn rechterhand een kruisteken .



Ivoren reliëf, ca. 400 (Bayerisches Nationalmuseum, München)





Fresco door Giotto, 14e eeuw (La cappella degli Scrovegni in Padua, Italië)





Illustratie uit het Speculum Humanae Salvationis, een populair theologisch boek uit de 14e eeuw




Onbekende Vlaamse kunstenaar, 1450-1475 (Koninklijke Bibliotheek te Den Haag)




Hans Memling, deel van een triptiek, ca 1490 (het Louvre in Parijs, Frankrijk)





Pietro Perugino, 1496-1500 (Duomo (kathedraal) van Sansepolcro in Toscane, Italië)





Colijn de Coter (ook wel Colijn van Brusele genoemd), ca. 1500 (Nationaal Museum van Warschau, Polen)





Benvenuto Tisi, 1510-1520 (Galleria Nazionale d'Arte Antica in Rome, Italië)





Andrea Mantegna, 1460-1464 (Uffizi Gallery in Florence, Italië)




Pinturiccio, 1492-1494 (Appartamento Borgia in Vaticaanstad)




Onbekende Nederlandse kunstenaar, 1520 (de Gemäldegalerie in Berlijn, Duitsland)






Hans von Kulmbach, begin 16e eeuw (Het Metropolitan Museum of Art in New York, Verenigde Staten)




Bartholomeus Strobel de Jonge, 16e eeuw (Germanische Nationalmuseum in Nürnberg, Duitsland)





Paolo Veronese,1585 (De Musei Capitolini in Rome, Italië)





Dosso Dossi, 16e eeuw (Privécollectie)




Rembrandt, 1636 (Alte Pinakothek in München, Duitsland)





Jan Luyken, 17e eeuw (Phillip Medhurst Collection of Bible illustrations uit Leicester, Engeland)



Lees ook:
___________________________________________________________________________________________
Bronnen:

Gepost door op

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Heb je vragen of ander commentaar, plaats ze hier.

Abonneren op: Reacties posten (Atom)