De Verzoeking van de Heilige Antonius

Het Dayr Mārī Antonius Klooster

Onlangs is er een schilderij van de hand van Jheronimus Bosch gevonden met als onderwerp De Verzoeking van de Heilige Antonius. De legende van de Heilige Antonius was een geliefd onderwerp bij Jeroen Bosch. Ook bij andere kunstenaars zoals Michelangelo, David Teniers, Pieter Bruegel, Paul Cezanne en Salvador Dali was Sint Antonius een dankbaar onderwerp. Gustave Flaubert heeft zelfs een boek over hem geschreven.

Heilige Antonius, ook wel Antonius de Grote of Antonius van Egypte genoemd, was een Egyptische christelijke monnik die van ca. 251 tot 356 na Christus leefde. Hij wordt ook wel de Vader van het Kloosterleven genoemd. Op 17 januari, zijn naamdag, wordt hij door de katholieken en orthodox christenen geëerd. Er wordt wel beweerd dat hij de eerste monnik was, maar dat is niet juist. Vóór hem leefden er ook al monniken. Hij was wel de eerste die richtlijnen voor het kloosterleven heeft opgesteld.

Op de leeftijd van 20 jaar besloot Sint Antonius als een asceet (sober een zeer vroom) door het leven te gaan en rond zijn 35e levensjaar trok hij zich terug in een grot op de berg Pispir (nu Dayr al-Maymūn geheten), in de buurt van de Nijl. Hij leefde van brood en water en waste zich niet. Hij wordt daarom gezien als één van de eerste grote Woestijnvaders (christelijke kluizenaars die in de Egyptische woestijn leefden). Gedurende deze tijd begon zijn legendarische strijd tegen de duivel in de vorm van verleidelijke en afschrikwekkende visioenen. In de visioenen verscheen de duivel in de vorm van een monnik, soldaten, vrouwen of beesten. Hij werd soms ook fysiek aangevallen en een keer zelfs bijna doodgeslagen door demonen. Volgens de legende kwam hij weer tot leven en versloeg vervolgens de demonen in de grot. Hij slaagde er elke keer weer in de duivel te verslaan door gebed en boetedoening.

Uiteindelijk kreeg Antonius een visioen waarin God verscheen. Deze vertelde Antonius dat hij hem voor altijd bij zou staan en beschermen wegens zijn vasthoudendheid in de strijd tegen de duivel. In 313 na Christus verhuisde hij naar een berg tussen de Nijl en de Rode Zee, waar hij het Dayr Mārī Antonius Klooster stichtte dat tot vandaag de dag nog bestaat. Uiteindelijk werd Antonius een grote bekendheid en kwamen er mensen van heinde en ver om hem te bezoeken en door hem gezegend te worden. Antonius werd bang dat hierdoor de ijdelheid de kop op zou steken en de mensen hem in plaats van God zouden gaan aanbidden. Hij besloot zich om deze reden in de woestijn terug te trekken. Hier zou hij tot zijn dood blijven.

De Verzoeking van de Heilige Antonius (1500-1525) door Jeroen Bosch in het Museo del Prado in Madrid

De Verzoeking van de Heilige Antonius (ca. 1500), altaarstuk door Jeroen Bosch in Museu Nacional de Arte Antiga in  Lissabon

De Verzoeking van de Heilige Antonius (1487-1488) door Michelangelo Buonarroti in het Kimbell Art Museum, Texas

De Verzoeking van de Heilige Antonius (1494) door Bernardo Parentino in de Galleria Doria Pamphilj, Rome

Het Bezoek van de Heilige Antonius aan Paulus van Thebe (links) en De Verzoeking van de Heilige Antonius (ca. 1515) door Matthias Grünewald in het Unterlinden Museum in Colmar, Frankrijk

De Verzoeking van de Heilige Antonius (1556) door Pieter Bruegel de Oude                               

De Verzoeking van de Heilige Antonius (1550) door Jan Mandijn in het Frans Hals Museum

De Verzoeking van de Heilige Antonius (1640) door David Teniers de Jonge in het Louvre, Parijs

De Verzoeking van de Heilige Antonius (ca. 1650) door Joos van Craesbeeck in de Staatliche Kunsthalle in Karlsruhe

De Verzoeking van de Heilige Antonius (1877) door Paul Cézanne in Musée d'Orsay, Parijs

Kijk hier naar de eerste verfilming van 'De Verzoeking van de Heilige Antonius' uit 1898 door George Méliès:

Lees ook:
Jeroen Bosch 500 jaar: interessante weetjes
Het verhaal van Pasen in 20 beroemde kunstwerken
Pinksteren in 15 kunstwerken
Het Kerstverhaal in 12 Vlaamse en Nederlandse kunstwerken
Maria Magdalena: geen berouwvolle of boetvaardige prostituee, maar Apostel der Apostelen
Aangespoelde walvissen in de Nederlandse geschiedenis en kunst
De onbijbelse voorstelling van Jezus' geboorte in een stal met dieren
            
               


______________________________________________________________________
Bronnen:
Catholic Online. (z.j.). St. Anthony the Abbot. Geraadpleegd van http://www.catholic.org/saints/saint.php?saint_id=23

Encyclopædia Britannica. (z.j.). Saint Anthony of Egypt. Geraadpleegd vanhttp://www.britannica.com/biography/Saint-Anthony-of-Egypt

Wikipedia. (z.j.). Anthony the Great. Geraadpleegd op 01 februari, 2016, van https://en.wikipedia.org/wiki/Anthony_the_Great

Afbeelding inleiding St. Antonius Klooster in Egypte: By Berthold Werner (Own work) [GFDL (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html), CC BY-SA 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0), GFDL (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html) or CC BY-SA 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons