WOII: De vergeten Chinese zeelieden in dienst van de Britse koopvaardij

                       

Vlag van de Britse Koopvaardij

                    

                                      

Tijdens de Tweede Wereldoorlog vervoerden twintigduizend Chinese zeemannen, in dienst van de Engelse koopvaardij (The British Merchant Navy), goederen, voedsel, munitie en stookolie naar Groot-Brittannië. 

Sinds het midden van de negentiende eeuw, na de oprichting van het scheepvaartbedrijf Alfred Holt and Company (beter bekend onder de naam Blue Funnel Line) woonden er kleine aantallen Chinezen in Liverpool, in die tijd een grote havenstad aan de Mersey. De gemeenschap groeide aanzienlijk toen de Britse koopvaardij (waaronder Alfred Holt & Co en Anglo-Saxon Petroleum) in 1939 duizenden Chinezen wierf in o.a. Singapore, Shanghai en Hongkong om goederen, voedsel en stookolie naar Engeland te vervoeren. Daarnaast escorteerden ze oorlogsschepen naar het front, een zeer gevaarlijke onderneming waarbij velen omkwamen. 

Ondanks het feit dat de Chinese zeelui in de media werden geprezen voor hun inzet in de oorlog, was hier in de realiteit niet veel van te merken. De Chinezen kregen slechts een derde van het loon dat hun Engelse kameraden ontvingen. Na de oorlog werden rond de tweeduizend zeelieden gedwongen om naar China terug te keren, minstens tweehonderd hiervan waren getrouwd met een Britse vrouw. De regering wilde namelijk af van de 'onwelkome buitenlandse zeelui'. Dit moest in het geheim gebeuren. Als ze niet vrijwillig meewerkten, werd er geweld gebruikt. De politie van Liverpool organiseerde gerichte acties waarbij Chinezen op straat bijeengedreven werden en opgepakt. Dezelfde schepen waarmee de Chinezen de Engelsen tijdens de oorlog hadden geholpen, werden nu ingezet om ze naar China terug te sturen. Hun gezinnen in Engeland vernamen hierna nooit meer iets van ze. De Britse echtgenotes voerden tevergeefs actie om hun echtgenoten terug te krijgen. Pas aan het begin van deze eeuw hebben de nakomelingen van de zeemannen ontdekt wat er met hun vaders is gebeurd. Tot op heden heeft de regering nog geen excuses aangeboden.

Kijk hier naar de oorlogspropagandafilm Chinese in Britain uit 1944 waarin de Chinezen worden geprezen om hun moed en kameraadschap. In de film wordt getoond dat de Chinezen op allerlei vlakken van de maatschappij hun steentje bijdragen. Er wordt onder andere gezegd:

De Chinezen in Groot-Brittannië zijn de levende schakel die zorgt voor de eenheid tussen een nieuwe familie van naties.

   

Lees hier meer over dit onderwerp:

• https://www.bbc.com/news/magazine-33962179
• https://www.theguardian.com/news/2021/may/25/chinese-merchant-seamen-liverpool-deportations
• https://www.independent.co.uk/news/uk/this-britain/son-s-hunt-father-exposes-betrayal-war-heroes-9156231.html

Lees ook:

Indonesische zeelieden in dienst van de marine tijdens WO II in Liverpool gestorven

De vergeten Chinese overlevenden van de Titanic (1912)

_______________________________________________________________________________________________________________________________

Bronnen:

Illustratie vlag Britse koopvaardij: Andrew pmk~commonswiki, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.en. (z.d.). British Merchant Navy Ensign, Wikimedia Commons. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:British-Merchant-Navy-Ensign.png#file

Fielden, B. (2013, 12 november). SEAFARING 航海. British Chinese Heritage Centre. http://www.britishchineseheritagecentre.org.uk/library/articles-%E6%96%87%E7%AB%A0/53-seafaring-%E8%88%AA%E6%B5%B7#:~:text=There%20were%205000%20Chinese%20seamen,or%20navy%20during%20the%20war.

Hancox, D. (2021, 25 mei). The secret deportations: how Britain betrayed the Chinese men who served the country in the war. The Guardian. https://www.theguardian.com/news/2021/may/25/chinese-merchant-seamen-liverpool-deportations

Jody-Lan Castle, B. (2015, 25 augustus). Looking for my Shanghai father. BBC News. https://www.bbc.com/news/magazine-33962179

Ministry of Information. (1944). Film CHINESE IN BRITAIN [Main Title] © IWM CVN 235. Imperial War Museums. https://www.iwm.org.uk/collections/item/object/1060022214

Mixed Museum. (z.d.). 1946 - 1947 Compulsory repatriation of Chinese seamen in Liverpool. Geraadpleegd op 24 mei 2021, van https://exhibition.mixedmuseum.org.uk/museum/timeline/compulsory-repatriation-of-chinese-seamen-in-liverpool