Vinegar Valentines ofwel Azijn Valentijns, zure boodschappen op een zoete Valentijnsdag

Valentijnsdag wordt tegenwoordig alleen nog maar geassocieerd met het sturen van zoete boodschappen en het geven van cadeautjes aan een geliefde. In de negentiende eeuw en begin twintigste eeuw was er in de VS en Engeland sprake van een Valentijnsgekte (bekend als de Valentine’s craze of Valentine’s mania). Als tegenreactie op de zoetsappige valentijnsboodschappen die er werden verstuurd, ontstond het verschijnsel van de zogenaamde Vinegar Valentines, Mocking Valentines of Comic Valentines. Dit was een manier voor mensen om anoniem hun ongenoegen te uiten over of de spot te drijven met de ander. Op 14 februari kregen de ongelukkige ontvangers dus een haatkaart of hatemail, meestal in de vorm van een rijmpje. En dit dus allemaal ruim voordat het internettijdperk zijn intrede deed!


Deze Azijn Valentijns waren boodschappen, meestal gedrukt op goedkoop en daarom kwalitatief slecht papier, die de draak staken met de ontvanger. De mate van 'zuur' varieerde van plaagstootjes tot extreme beledigingen. De kaart kon aan iedereen gericht zijn, een (ex-)geliefde, een liefde die niet wederzijds was, een buurvrouw, een leraar of collega. Soms kregen stellen een Vinegar Valentine waarin hun relatie belachelijk werd gemaakt. Op de kaart stond meestal een karikaturale afbeelding, begeleid met een beledigend en/of sarcastisch gedicht. In het gedicht werd het uiterlijk, de kleding, de persoonlijkheid of het beroep van de ontvanger belachelijk gemaakt. Wat de boodschap in die tijd nog zuurder maakte, was dat de ontvanger voor de verzendkosten moest opdraaien. 

Deze valentijnskaarten werden publiekelijk veroordeeld door de pers. Men vond ze misselijkmakend en achtte ze verantwoordelijk voor het morele verval van de maatschappij. Het zou ook het grove taalgebruik onder mannen van alle leeftijden aanmoedigen. In 1847 pleegde een vrouw in New York zelfmoord na de ontvangst van een azijnkaart van een man waarvan ze dacht dat hij interesse in haar had. Aan het einde van de negentiende eeuw daalde de interesse in Valentijnsdag en daarmee ook in de Azijn Valentijns. Er zijn niet veel van dit soort valentijnskaarten bewaard gebleven. Eén van de verklaringen is dat de ontvanger zo'n kaart waarschijnlijk niet wilde bewaren, maar meteen in de prullenbak gooide.

Een grijnzende juffer 
De lach die op je gezicht prijkt, 
Van mond tot oren reikt, 
Je denkt, zonder twijfel, dat het er snoezig uitziet. 
Maar eigenlijk, beste meid, grappiger kan het bijna niet.

Hebzucht

De kaartende dame is de ‘limit’, 

Omdat ze met haar hoofd altijd bij de kaarten zit;

Als ze de prijs verliest, 

Verzucht ze triest, 

"Ik doe niet meer mee, 't is vreselijk dit."

Doe niet 

zo plakkerig in het openbaar, het is ongemanierd en mensen lachen jullie uit.

Heb medelijden met een arm gewond hart.

Je zou je liefde geven aan velen.

Maar je hebt helemaal niets te delen.

Ten minste niet genoeg om te schenken.

Je pot het allemaal op, zou je denken.

Ik voel me niet aangetrokken tot je glitter. 

Want ik weet goed hoe vreselijk bitter  
Mijn leven zou zijn vanaf dan,   
als ik jou, een ratelslang, zou nemen tot man. 
Oh nee, van de ring zou ik niks moeten weten.  
Dan zou ik voor eeuwig vol zitten met slangenbeten

Aan mijn Valentijn

Deze citroen geef ik aan jou

En ik zeg nu "ciao",

Want ik hou van een ander-

Er is geen hoop voor jou!

De kunstenaar

Hij is het echte werk, let eerst op zijn haren;

Zijn zorgeloze 'impressionistische' gebaren,

Wat hij maakt, is vreselijk vulgair

Hij doet het met veel flair,

Maar wat maakt het uit, ze zijn toch populair?

Je kunt niet mijn Valentijn zijn

Want dat is een ander al

Je mag wel mijn Broer zijn

In dat geval

De typiste

Betoverend

maar, oh, zo verlegen

Val op Aarde vanuit de sterren daarboven.

Maar Nooit, Nooit op iemand vallen, dat moet je beloven!

Deze kaart (1900-1909) is duidelijk bedoeld als kritiek op het commerciële karakter van Valentijnsdag.

Aan het begin van de twintigste eeuw kwam er in Engeland onder leiding van Emmeline Pankhurst een beweging  op gang die voor het vrouwenkiesrecht streed. Deze vrouwen werden Suffragettes genoemd. Zij werden in de pers bespot en belachelijk gemaakt, zo ook op valentijnskaarten. Op deze kaart uit 1912 zegt het meisje:

Ik ben liever een Leap-yearette 

dan een schreeuwende suffragette.

Als Valentijnsdag in een leap year (schrikkeljaar) viel, was het traditie dat de vrouwen het initiatief namen. Ze mochten dan actief een man najagen en hem om zijn hand vragen.

Aan mijn Valentijn

Houd van mij

Houd van mijn stemrecht

___________________________________________________________________________________________

Bronnen:

Bell, B. (2015, 14 februari). Vinegar Valentines: When love letters were hate mail. Geraadpleegd op 10 februari 2019, van https://www.bbc.com/news/uk-england-31320958

Hix, L. (2013, 5 februari). Happy Valentine’s Day, I Hate You. Geraadpleegd op 10 februari 2019, van https://www.collectorsweekly.com/articles/happy-valentines-day-i-hate-you/

Little, B. (2017, 10 februari). Nothing Says ‘I Hate You’ Like a ‘Vinegar Valentine’. Geraadpleegd op 10 februari 2019, van https://www.smithsonianmag.com/history/nothing-says-i-hate-you-vinegar-valentine-180962109/

Wikipedia. (z.d.). Vinegar valentines. Geraadpleegd op 10 februari 2019, van https://en.wikipedia.org/wiki/Vinegar_valentines

Afbeeldingen:

https://www.deviantart.com/yesterdays-paper

https://commons.wikimedia.org